Δυο κοινά, μεταξύ όλων των άλλων, χαρακτηρίζουν όλα όσα επί πολλά έτη τώρα διαπιστώνονται ότι έχουν προσβάλει πλείστα ζωτικά όργανα και θεσμούς. Από την πολιτική και το κράτος παλιότερα, μέχρι την Εκκλησία και τη Δικαιοσύνη, με τις πρόσφατες είτε και τις αναδρομικές αποκαλύψεις. Όπως φυσικά και πλήθος από άλλα δευτερεύοντα, καθώς και αυτά που πρόκειται να αποκαλυφθούν στη συνέχεια.

Το πρώτο είναι ότι αποτελούν ομώνυμα κλάσματα. Έχουν, με άλλα λόγια, κοινό παρανομαστή. Το δεύτερο είναι ότι κατά την πρόσθεση, αυτό το οποίο προκύπτει σαν άθροισμα αλλά και σαν εικόνα, είναι η τυμπανιαία κατάσταση του Ελληνικού θεσμικού σώματος. Το οποίο με τη σειρά του έχει να κάνει με τη λεγόμενη Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Αυτή τελικά είναι το άταφο ψοφίμι του χθες.

Μπορεί πολλοί να συγχέουν τον τυμπανισμό με την κυοφορία, και να αναμένουν για την περίπτωσή τους τον πελαργό, όμως η ιστορία λέει άλλα. Η δεύτερη, δηλαδή η κυοφορία, ενέχει την αποδεδειγμένη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει καλύτερη αγωγή από τη θεσμική. Καμιά κάθαρση και καμιά λύτρωση δεν υπάρχει χωρίς να προηγηθεί μια κορυφαία θεσμική πράξη. Η Δημοκρατία. Στην προκειμένη περίπτωση, η Τέταρτη.

Τα τρία μέρη που ακολουθούν προσδοκούν να αναδείξουν την υπόθεση αυτή. Το πρώτο, με την διεκτραγώδηση της κοινοβουλευτικής αφωνίας ακόμη και στα πλέον σοβαρά, όταν εύκολα κανείς φτάνει στο συμπέρασμα ότι αυτό δεν είναι Βουλή. Το δεύτερο, επισημαίνει τα κενά της απομόνωσης των αποκαλύψεων, από την πολιτική. Το τρίτο, συγκεκριμένες πηγές άντλησης Δημοκρατίας

Ας μην μείνω στην πρώτη περίπτωση και στην ένεκεν Αθηνών, αφωνία της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όπως βέβαια και των άλλων πτερύγων, της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Ούτε χρειάζεται να προσθέσω κάτι νέο για τους συμπολιτευόμενους Βουλευτές που ναι μεν ύψωσαν τότε αρχικά το ανάστημά τους, αλλά στη συνέχεια, υπαναχώρησαν. Ούτε θα επεκταθώ στον αυτοτραυματισμό εκείνων οι οποίοι αν και όφειλαν να υπερασπιστούν το πνευματικό τους τέκνο, δεν το έπραξαν. Οφείλω όμως να επιμείνω στη δεύτερη περίπτωση, γιατί αυτή συνδέεται άμεσα, αν μη τι άλλο, τόσο με το παρόν, όσο το μέλλον. Και καταρχήν με τη σημερινή πραγματικότητα. Ο λόγος είναι ότι έχει να κάνει με αξιωματούχους της νέας Κυβέρνησης.

Η διακοπή της συνεδρίασης της Βουλής και όσα μεσολάβησαν στη συνέχεια, είχαν ως αποτέλεσμα την απόσυρση της τροπολογίας από τους τότε κυβερνώντες. Μπορεί αυτό να μη προβλήθηκε στα γνωστά για το ρόλο που έπαιζαν Μέσα ή ακόμη και να ξεχάστηκε σύντομα, όμως τον αντικειμενικό σκοπό, τον επέτυχε. Ήταν μια από τις λίγες φορές που το Κοινοβούλιο νομοθέτησε, όπως λέγεται, από τα κάτω. Σε τόσο δε σοβαρό νόμο, ίσως να ήταν η πρώτη φορά. Η οποία όμως συνιστά κοινοβουλευτικό κεκτημένο. Κάτι που οφείλουν οι κατά καιρούς κυβερνήσεις -μεταξύ αυτών και η σημερινή- να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη, πριν το ξαναβρούν μπροστά. Σεμνύνομαι δε να πω ότι ανήκει στις στιγμές παρουσίας στην Ελληνική Βουλή, που δημιουργεί πρότυπο εκπροσώπου του λαού. Αυτή είναι αλήθεια. Δεν χρειάζονται σεμνοτυφίες.

Στα πρώτα άλλωστε αποτελέσματα εφαρμογής του νέου αυτού νόμου και παρά τις κυβερνητικές όσο και υπουργικές υπονομεύσεις αλλά και τις δυστοκίες και εγγενείς αδυναμίες του, οφείλει κανείς σε μεγάλο βαθμό να αποδώσει την ευρύτατη απήχησή του. Αιτία, το σαφές πρώτο μεγάλο βήμα για το πέρασμα από την κοινωνία των πολιτών-πελατών προς τη σκέτη κοινωνία πολιτών, την οποία βέβαια, κατά τα άλλα, οι πάντες εκ της λεγόμενης πολιτικής, διατείνονται ότι διακονούν.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Οφείλει κανείς να αναγνωρίσει στους αγρότες, οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στις πρόσφατες κινητοποιήσεις, μια συνέπεια ανάμεσα στη χθεσινή και στη σημερινή τους στάση. Και δεν είναι κανενός είδους λαϊκισμός να προσθέσει ότι οφείλει να τους σέβεται για αυτό. Κάτι βέβαια το οποίο, όσο και να το επιβάλλουν οι θεσμοί, χρειάζεται να το εμπνέουν με τη στάση τους οι άνθρωποι. Είτε είναι αγρότες είτε Βουλευτές και Αρχηγοί είτε Υπουργοί και Πρωθυπουργοί.

Μπορεί να θεωρηθεί ότι κινείται στη σφαίρα της φαντασίας, όμως δεν αποκλείεται να δούμε να γίνεται στη Βουλή κάτι ανάλογο με τους αγρότες. Δεδομένης μάλιστα της πρόσφατης ιστορίας, δεν προσφέρονται οι Αφρικανικού τύπου κινδυνολογίες. Ότι δήθεν θα πέσει η κυβέρνηση. Γιατί τότε οι Κυβερνήσεις της Ευρώπης θα είχαν πέσει δέκα φορές. Όπως η εδώ πρώην. Η οποία όμως έπεσε για το ακριβώς αντίθετο. Μιλώ για τη συσχέτιση της διαδρομής του Ν. 2190, με τη συζήτηση του νομοσχεδίου που θεσμοθετεί την προφορική συνέντευξη των υπό πρόσληψη. Ίσως και τώρα, γίνει κάτι.

Αλλιώς, και επειδή πρόκειται για μείζον πολιτικό, ηθικό και Δημοκρατικό ζήτημα, που ευθέως παραβιάζει και το αναθεωρημένο Σύνταγμα, οφείλω να πω το εξής. Αν τα πράγματα μείνουν ως έχουν, το μόνο τότε στο οποίο θα θυμίζει η Βουλή ότι συνιστά ναό, είναι οι ψαλμοί των μελών της. Οι ύμνοι προς έναν εξόφθαλμο φενακισμό. Τόσο από τους πρώην -εξιστόρησα πως επέζησε ο νόμος, του οποίου παριστάνουν σήμερα τους θεματοφύλακες, όταν δεν προκαλούν μειδίαμα- όσο από τους νυν. Οι οποίοι αν μοιάζουν με κάτι, είναι με μπλε ΠΑΣΟΚ. Αν δεν υπολείπονται σε πράξεις, όπως η οίκοθεν αίτηση ονομαστικής ψηφοφορίας. Αυτό θα κάνουν, αν υπάρχουν Βουλευτές.

Ούτε είναι κεντρικό ζήτημα τα άλλα ζωτικά όργανα που ανακαλύπτονται εσχάτως το ένα μετά το άλλο, σε κατάσταση όντως άσχημη. Αν είναι κάτι όμως αυτά, είναι δευτερογενείς εστίες. Το κέντρο σε κάθε χώρα είναι η πολιτική. Αυτή είναι και η πρωτοπαθής εστία.

Σε κανένα εθνικό ή κρατικό σώμα του κόσμου δεν έχουν προσβληθεί άλλα ζωτικά όργανα εάν δεν έχει προσβληθεί προηγουμένως το ζωτικότατο. Η πολιτική. Όπως και σε καμιά χώρα όπου η πολιτική είναι καλά στην υγεία της, δεν μπορούν εύκολα να βρεθούν άλλοι τομείς, οι οποίοι να καρκινοβατούν.

Κάνουν λάθος όσοι αποδίδουν ευθύνες στους Έλληνες πολίτες. Ποιους πολίτες. Αυτούς οι οποίοι υφίστανται τους διαρκείς ψεκασμούς των Μέσων; Ή αυτούς που κρατούν όμηρους, τα χθεσινά ή σημερινά πελατειακά μοντέλα; Ή τελικά εκείνους που αφού προηγουμένως τους έχουν καταλλήλως χειριστεί, να είναι έτοιμοι για την όποια λύση; Είτε αυτή αφορά εθνικό ζήτημα είτε αναπτυξιακό και πολιτικό;

Αν η υπεράσπιση αυτή των πολιτών κινδυνεύει να θεωρηθεί λαϊκισμός, η απόδοση ευθυνών σε αυτούς, μεταβιβάζεται απευθείας από τις γραφειοκρατικές κομματικές ομάδες. Οπότε και τις επιτρέπει να πέσουν στα μαλακά αν επιπλέον δεν τις αθωώνει και δεν συνδράμει, άθελά της ίσως, στη νομιμοποίηση και διαιώνισή τους.

Κάνουν επίσης λάθος όσοι αποδίδουν τα πάντα στη διαπλοκή. Όπως εκείνοι οι οποίοι επαναλαμβάνουν τα στερεότυπα περί οικονομικών συμφερόντων. Γιατί όλα αυτά βρίσκουν τρυπητά και κάνουν. Και αλλού υπάρχουν οικονομικά συμφέρονται, όπως υπήρχαν πάντοτε, όμως αυτό το δικό μας, έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Υπάρχει και κάτι ακόμη. Όσοι επέλεξαν να κατευθύνουν το δημόσιο διάλογο σε επί μέρους τομείς και μόνο, ας μην παραξενευτούν με τις όποιες παρενέργειες της νεκρανάστασης όλων αυτών που αναφέρθηκαν, εννοείται μετά των οργανικών τους μερών. Από τα τηλεοπτικά Λιόσια μέχρι το κοινό ιδεών, διαδρομών και συνθηκών, το οποίο είναι διάχυτο χαρακτηρίζοντας πλείστα, όσο και κάθε χρώματος, πρόσωπα.

Είναι αυτά που θεωρούν εαυτούς δικαιωμένους αν βέβαια κάποιοι εξ αυτών δεν αισθάνονται περίπου ότι είναι άγγελοι. Και κάποιοι μάλιστα άλλοι το διατείνονται δημόσια. Εκεί όμως όπου η αποθράσυνση δεν έχει προηγούμενο, είναι η περίπτωση με τους μέχρι προ ολίγου, φαύλα πράξαντες.

Όπως, οι όποιοι συμβουλοκράτορες, ακαδημαϊκοί αλλά και άλλοι διαμεσολαβητές εισαγωγείς μεταλλαγμένων ιδεών, που παίρνουν κατά καιρούς τη χώρα στο λαιμό τους και ποτέ δεν ανέλαβαν τις ευθύνες τους αφού ζουν και βασιλεύουν σε όλες τις καταστάσεις. Και για τους οποίους οφείλει κανείς να πει ότι συνιστούν την πλέον μεγάλη σήψη. Πλην όμως νομιμοποιημένη.

Κάνει επίσης και κάτι άλλο η νέα προτεραιότητα. Είναι σαν να λέει: αν δεν υπάρχει Δημοκρατία, μικρό το κακό. Αν η χώρα, είτε με το ένα είτε το άλλο ένδυμα, συνεχίσει να οπισθοδρομεί αναπτυξιακά, όταν οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες τρέχουν -όχι μόνο αυτές, αλλά και εκείνες της Βόρειας Αφρικής- και αυτό το κακό, μικρό. Και επειδή για όλα αυτά κάποιοι ευθύνονται, η αποσιώπησή τους είναι και αυτή ένα από τα μικρά κακά, ας με επιτραπεί να πω εγώ.

Αυτό το οποίο συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη χώρα, μόνο ως εγχείρημα μιας νέας παραχάραξης της ιστορίας μπορεί να εκληφθεί. Δεν αποδίδω μομφή σε κανέναν εκ των εξερευνητών. Ούτε λέω ότι κάποιοι τους τα υποδεικνύουν. Πρέπει όμως κανείς να τους τα πει όλα αυτά. Ίσως να μην είχαν λάβει σοβαρά υπόψη όλα εκείνα στα οποία επενεργεί, και με τα οποία οφείλει να συνδεθεί, η νέα ατζέντα.

Τουλάχιστον αυτά θα άνοιγαν ένα κύκλο πολιτικού διαλόγου. Δεν θα έκαναν τους παντογνώστες, όταν ψάχνει κανείς ένα έστω ζήτημα που να μη τα μούσκεψαν. Λένε ότι τα κόμματα είναι συλλογική συνείδηση και επόμενα και συλλογικό μυαλό, όμως πότε μπήκαν στον κόπο να το βάλουν να δουλέψει; Έστω πότε κάθισαν να δουν αν τα έτοιμα των συμβούλων τους τα οποία καταναλώνουν αναμασώντας τα, έχουν κάτι να πουν; Έστω αν μια φορά δικαιώθηκαν;

Μια Ελλάδα ακυβέρνητο πλοίο από ετών. Μπορεί στα εθνικά, πολλές φορές να τη σώζει, ο εξ αντικειμένου σύμμαχός της, το ταμάχι, η απληστία δηλαδή των γειτόνων, και στο εσωτερικό ο παραδοσιακός λειτουργισμός να προσφέρει και αυτός τις όποιες καλές του υπηρεσίες. Όμως ποιο made in Greece, πολιτικό προϊόν έχει παραχθεί όλα αυτά τα χρόνια; Ένα για δείγμα. Πότε η διαφορά από τις υπόλοιπες κοινοβουλευτικές περιόδους αλλά και τις αντίστοιχες των Ευρωπαϊκών χωρών, ήταν τόσο μεγάλη; Ούτε καν στη μίμηση έχουν να επιδείξουν κάτι. Ούτε να αντιγράφουν ξέρουν.

Η προσβολή όλων των ζωτικών οργάνων του Ελληνικού θεσμικού σώματος, δεν έπεσε από τον ουρανό. Ούτε βέβαια οι προς αυτόν ενατενίσεις, μπορούν να φέρουν κάτι. ’λλωστε αυτό, δεν είναι δουλειά της πολιτικής. Ευθύνη της τελευταίας είναι να αναλάβει να φέρει σε πέρας τη Δημοκρατική αποστολή. Αν πάλι είχε καμιά άλλη ιδέα

να κάνει κάτι άλλο, ας το έλεγε. Δεν έχει. Όλοι το γνωρίζουν. Αν έχει κάτι είναι οι σχέσεις αγάπης και μίσους με τα Μέσα. Όμως κι εκείνα, ειδικά στη χώρα αυτή, μόνο ως επιχειρήσεις επιβολής της βλακείας στο κοινωνικό σώμα, μπορούν να εκληφθούν.

Η αναζήτηση πηγών από όπου θα αντληθεί η Δημοκρατία, εύκολα καταλήγει στις περιφέρειες της χώρας. Η δε χρήση της άμεσης Δημοκρατίας έχει να δώσει θετικά και μόνο, στην αναζωογόνηση της στενής συγγενούς. Μιλώ για το δημοψήφισμα ως προς το περιφερειακό. Όπως και το είδος της συγκατοίκησης, στις περιφέρειες. Η εκλογή του νέου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας φέρνει εκ νέου στην επικαιρότητα ένα μεγάλο ζήτημα. Καλά είναι τα τελετουργικά αλλά στην πράξη απέδειξαν ότι δεν έκαναν τίποτε.

Ειδικά μάλιστα όταν τα Μέσα επαινούν κάποιο πρόσωπο, όποιο και αν είναι αυτό, ακόμη και ο Πρόεδρος, τότε δεν ξέρω γιατί αλλά φέρνω στο νου μου τους Δαναούς. Αν οι αιρετές περιφέρειες έχουν υπό την ευθύνη τους τα αναπτυξιακά και τα πολιτικά ζητήματα, οι εκπρόσωποι του κράτους σε αυτές γιατί δηλαδή να μην μπορούν, αφού προταθούν από τη Βουλή, να διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Δεν κάνει στις περιφέρειες να επεκτείνεται και να υλοποιείται ο συμβολισμός της εθνικής ενότητας; Όσο για το εάν δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα, δεν κολλάει η υπόθεση εκεί. Μπορεί να βρεθεί η φόρμουλα που θα εφαρμόζεται μέχρι να ενσωματωθεί στην επόμενη αναθεώρηση. Όπως βέβαια να μπει στο Δημοψήφισμα, που έλεγα, και που η Ελληνική Δημοκρατία δεν έκανε ποτέ. ’λλα και άλλα, προτείνονται από διάφορους.

Όπως και το άλλο ζήτημα, η μεγάλη καινοτομία. Οι δυο ανεξάρτητες πνευματικές αρχές, που κι αυτές θα υπάγονται στον Πρόεδρο, και θα αποτελέσουν το συλλογικό Δημόκριτο και Αριστοτέλη, έχουν να αλλάξουν. Καταρχήν να μπει ένα τέλος στις κυβερνήσεις των χθεσινών όσο σημερινών ανεύθυνων συμβούλων. Να μπορούν οι πολίτες να αποδίδουν ευθύνες όχι μόνο στα πολιτικά πρόσωπα, αλλά και στους ίδιους τους συμβούλους. Και φυσικά η Βουλή να ξαναγίνει Βουλή. Γιατί έτσι όπως πάει μέσα σε λίγα χρόνια μόνο άνθρωποι που διακρίθηκαν σε εκτός πολιτικής τομείς, θα μπαίνουν σε αυτήν. Αν μη τι άλλο, τα προς συζήτηση νομοσχέδια που εισάγονται και θα έχουν προηγουμένως επεξεργαστεί, στηριζόμενα όμως σε ανεξάρτητα στοιχεία, δεν θα μπορούν εύκολα να απορριφθούν. Ελαφρά τη καρδία.

Πέραν αυτών, η θεσμική υπόσταση των δυο αυτών ινστιτούτων, ως τρίτου μέρους της Τέταρτης Δημοκρατίας, έρχεται να αναβαθμίσει τις σχέσεις των δυο άλλων μερών. Μεταξύ των πολιτών και των κυβερνώντων, όπως φυσικά και της Βουλής. Θα αναγκαστούν τότε από τα πράγματα τα Μέσα να κάνουν κάτι που ποτέ δεν έκαναν. Να σεβαστούν το χάρτη των δικαιωμάτων των πολιτών στη Δημοκρατία. Θα πάρει τέλος αυτό που κάνουν χρόνια, μέσα από την παρασκηνιακή προμήθεια εισαγόμενου αν όχι και άχρηστου επιστημονικού υλικού, από τις υφιστάμενες παρατράπεζες ιδεών.

Κανένα τηλεοπτικό συμβούλιο δεν μπορεί να ψέξει τα Μέσα για το ποιες ιδέες και πολιτικές πλασάρουν. Τα προϊόντα που προμηθεύονται με τον τρόπο που ήδη είπα. Μπορεί όμως μια ανεξάρτητη αρχή, όπως τα δυο ινστιτούτα, να έχει βήμα να μιλήσει και να επισημάνει τους κοινούς τόπους της πολιτικής της χώρας. Έχει να προσφέρει πολλά την πολιτική, μια ακαδημαϊκή Ελλάδα η οποία έχει προηγουμένως ανακτήσει το χαμένος της κύρος. Τα δυο ινστιτούτα ιδεών όσο οι αιρετές περιφέρειες αποτελούν πηγές άντλησης Δημοκρατίας.

Η αναζήτηση της δια της σοφίας Δημοκρατίας, δεν είναι βέβαια τωρινή υπόθεση. Αυτήν διακονούσαν οι γέροντες. Εξ ων και Γερουσία. Ο ιστορικός θεσμός και σώμα, που επιβιώνει σε αρκετές από τις Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες. Οι οποίες διατηρούν όμως παράλληλα, και τα γνωστά think tanks. Εκεί προφανώς γνωρίζουν περισσότερο καλά, τόσο τη μεγαλύτερη κατάκτηση του ανθρώπινου πνεύματος, τη Δημοκρατία, όσο και τον χρυσού αιώνα του ομοεθνή μας.

Εγώ δεν λέω ότι χρειάζεται να επιστρέψουμε σε όλα αυτά. Ούτε να ξανακάνουμε Γερουσία, την οποία θυμίζει άλλωστε η ομώνυμη αίθουσα της Βουλής των Ελλήνων. Λέω απλά ότι αν το ένα πόδι του νέου θεσμικού σώματος της Τέταρτης Δημοκρατίας είναι οι αιρετές περιφέρειες -οι οποίες στην υπόλοιπη Ευρώπη εκτός από θεμελιώδεις Δημοκρατικοί θεσμοί, είναι χώροι ιδιαίτερα μεγάλης προστιθέμενης αξίας των εκεί Δημοκρατιών- το άλλο πόδι, είναι οι προτεινόμενες ανεξάρτητες πνευματικές αρχές. Ο συλλογικός Αριστοτέλης και ο συλλογικός Δημόκριτος.

Το πιο σημαντικό είναι ότι θα κερδίσουν όλοι. Οι μεν πολίτες θα γευτούν πιο πολλή και πιο ποιοτική Δημοκρατία, οι δε Κυβερνώντες όσο τα πολιτικά κόμματα, περισσότερη σοφία. Είπα «γευτούν», και θυμήθηκα κάτι που έγραψα τελευταία. Την Ελληνική γαστρονομία, στην οποία, δεν είναι και λίγες οι φορές που ο ουρανίσκος επιβεβαιώνει την ετυμολογία του. Ας μην απογειωθούμε με την Τέταρτη Δημοκρατία. Όμως υποχρεούμαστε, να αφήσουμε τη θέση της τελευταίας χώρας της θεσμικής Γηραιάς Ηπείρου. Κατά τη γνώμη μου, μπορούμε να μειώσουμε πολύ την απόσταση, μεταξύ ουραγού και ουρανού.