Του Χρήστου
Κηπουρού {*}, 27.12.2004
Πολλά χρόνια τώρα,
δεν θυμάμαι μια περίπτωση στα μεγάλα
εθνικά ή πολιτικά ζητήματα, όπου οι
πολιτικοί θεσμοί της χώρας, να έπεσαν
μέσα στις προβλέψεις τους. Οι
αστοχίες αυτές αποτελούν την αιτία
στην οποία οφείλεται κυρίως η κακή
ποιότητα της Ελληνικής πολιτικής. Το
μόνο που πετυχαίνει η ανάληψη του
εξωραϊσμού τότε από τα Μέσα, είναι
σύντομα, όσο πάντοτε, να καταλήγει
εις βάρος της Δημοκρατίας. Και όχι
μόνο αυτό. Αν ψαχτεί η υπόθεση
περισσότερο, η ίδια αστοχία
ενοχοποιείται και για το καβγατζίδικο
στιλ της εν Ελλάδι πολιτικής. Από
την άλλη, το γνωστό Μεσογειακό
ταμπεραμέντο περισσότερο με τα
φαινόμενα που απατούν έχει σχέση, παρά
με την πραγματικότητα.
Μπορεί να έμειναν
στην ιστορία οι λεγόμενοι Ομηρικοί καυγάδες,
όμως άλλα διδάσκει η κλασσική
Ελλάδα. Αυτή, η μεταξύ άλλων,
πατρίδα της πόλης, του άστεως, όπως
της Ποιητικής και της εξ αυτής Κωμωδίας.
Και μπορεί μεν ο Πλάτων να μην τις
είχε σε μεγάλη εκτίμηση, δεν συνέβη
όμως το ίδιο με τον Αριστοτέλη. Απόδειξη
ο «περί Ποιητικής» {1}. τόμος. Ο
οποίος ναι μεν τελειώνει απότομα, με
τον υπόλοιπο για την Κωμωδία να έχει
βρει, όπως κάποιοι διατείνονται, τραγικό
τέλος, όμως και η ρήση του δάσκαλου
του Αλέξανδρου, σε ένα άλλο βιβλίο
του: «και το μόνον γελών των ζώων,
άνθρωπον», είναι ενδεικτική. Αν δεν
ανακαλεί στη μνήμη, το «άνθρωπος,
φύσει ζώον πολιτικό» από τα πολιτικά
του.
Ας μην επεκταθώ
στη σφαίρα της τέχνης που κινούνται
τραγωδία και κωμωδία. Αν είναι κοινή
και ισοϋψής, και πως το Αριστοφάνειο
έργο συνέβαλε στην υπόθεση της
Δημοκρατίας. Ούτε στη συσχέτιση του
γέλιου και της γνώσης με το φόβο,
στο «όνομα του ρόδου» και τους
καθολικούς μοναχούς του μεσαίωνα,
που ως κορυφαίο θεσμό, είχαν την
πυρά. Οφείλω όμως να αναφερθώ στην
καθ ημάς Ανατολή και στην τράπεζα
ιδεών του Ιωάννη Βατάτζη, της Νικαίας.
Στο μοναχό όσο σοφό, Νικηφόρο Βλεμμύδη,
που δεν ασχολήθηκε και λίγο για να
βρει κοινό τόπο μεταξύ Χριστιανικής
θρησκείας και Αριστοτελισμού. Ο
οποίος βέβαια δεν έκαψε βιβλία του
Σταγειρίτη.
Δεν ευλογώ τα
Ελληνικά γένια απέναντι στη Δύση.
Δεν είναι άλλωστε λίγες οι μελανές
σελίδες των προηγούμενων αιώνων του
Ανατολικού κράτους. Και φυσικά δεν
πέφτει παρακάτω η κλασσική Αθήνα η οποία
έχει επιδείξει {2} σπάνιες επιδόσεις
στo χειρισμό γραπτών, πολλών. Όπως
σε έναν που είναι ο μεγαλύτερος ίσως
σοφός που έβγαλε ο πλανήτης. Και
κατά τύχη {;} το γέλιο του, είναι το
σήμα κατατεθέν του. Εξ ου και ονομάστηκε
γελασίνος. Μιλώ για τον Αβδηρίτη
Δημόκριτο που μέχρι και Ευρωπαίοι
ζωγράφοι του δέκατου έβδομου αιώνα,
παρουσίασαν ως τρελό.
Όπως άλλωστε εξ
αιτίας του το κλεινό άστυ, συλλήβδην
χαρακτήρισε μωρούς, όλους τους
συμπολίτες του. Οι απόγονοι των
οποίων αν έχουν μια ευθύνη είναι που
ακόμη και σήμερα το ανέχονται να γράφεται
στο επίσημο φυλλάδιο του υπουργείου
πολιτισμού για τα εκθέματα του
Μουσείου {3}, χωρίς να το πετούν στα
σκουπίδια. Σκέφτομαι, ότι και να γλίτωνε
το Δημοκρίτειο έργο από την
αρχαιότητα, δεν θα το έβρισκε η
αναγεννησιακή περίοδος. Δεν ξέρω αν
το έκανε «το επώνυμο του ρόδου».
Αν ο Αριστοτέλης
με τη γνωστή μεσότητα, εκφράζει το
κέντρο, ο δε Δημόκριτος την κεντροαριστερά,
τότε αμφότερες οι πολιτικές παρατάξεις
που αυτοαποκαλούνται σήμερα με τα ίδια
αυτά ονόματα, έχουν ένα επιπλέον
λόγο να είναι εναντίον των καβγάδων
στην πολιτική. Δεν λέει κανείς να
γελούν αλλά και να μη καυγαδίζουν.
Στην πράξη όμως συμβαίνουν τα εντελώς
αντίθετα. Ας επιτραπεί να προσθέσω
ότι αν υπάρχει ένα ελιξίριο, αυτό χρειάζεται
να αναζητηθεί τόσο στη μεταξύ τους
συνεχή οξύτητα όσο στους υψηλούς
τόνους. Αυτά παραμένουν το μεγάλο
κοινό μυστικό. Το ζωογόνο όσο και
ζωοποιό στοιχείο και συντηρητικό.
Αν κανείς ξέρει
πρόσωπα και πράγματα όσο θέσεις και
διαδρομές, τότε δεν είναι δύσκολο να
καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τελικά
ο καυγάς στην υπαρκτή πολιτική
Ελλάδα αποτελεί είδος προπετάσματος
όταν δεν συνιστά υποκριτική. Είναι
το άλλοθι για την απόκρυψη της μεταξύ
τους ταύτισης. Καυγαδίζουν και για
έναν ακόμη λόγο. Γιατί δεν έχουν τι
να πουν. Όσο όμως είναι κόμματα
αόμματα, άλλο τόσο είναι και
παγκόμματα.
Το κάθε ένα εκ
των δυο και όχι μόνο αυτά, είναι από
όλα αδιακρίτως. Με βάση δε την πολιτική
παράδοση, και δεξιά είναι και κέντρο
και αριστερά, καθώς και ό,τι άλλο χρειαστεί.
Και όχι μόνο αυτό. Με τον ίδιο τρόπο
θέλουν να διαπαιδαγωγούνται και οι
πολίτες. Κατ εικόνα και ομοίωση. Όταν
δε τους χρειαστούν, να τους θέτουν
εύκολα υπό την στέγη τους. Θα πρέπει
λοιπόν κανείς να τους πει: «Δεν έφτανε
που αντί για πελαγίσια πολιτική
παιδεία είχατε παράκτια, από πάνω μπαζώσατε
και τις ακτές».
Θα μπορούσε ένα
πανεπιστήμιο να ασχοληθεί και να
εμβαθύνει στην πολιτική αυτή
παθογένεια. Να προτείνει, αν
υπάρχουν, λύσεις ίασης. Φυσικά, και
δεν θα μείνει μόνο στην επιφάνεια.
Στα γνωστά περί της τηλεοπτικής
πραγματικότητας. Από την ομώνυμη
κατοχή έως τις συσκευές ψεκασμού των
πολιτών. Ούτε θα περιοριστεί στη
στρατιά των δημοσιογράφων-ψεκαστών,
οι οποίοι φυσικά γνωρίζουν πολύ καλά
τι ποιούν. Όπως τι είδους μπράβοι
είναι. Άσχετα αν ταυτόχρονα
συμπεριλαμβάνονται μεταξύ τους τα
γνωστά: μεγάλα μεν, ανθρωπάκια δε.
Έστω και αν το συγκεκριμένο είδος
δεν είναι τόσο δυσεύρετο στον ευρύτερο
δημόσιο βίο. Ακόμη και αν αφθονεί.
Αυτά τα
διαλυτήρια της Δημοκρατίας που στη
συνέχεια προσφέρουν υπηρεσίες με το
αζημίωτο στους εκάστοτε κυβερνώντες,
δεν είναι μόνα. Και καθετοποιημένο
είδος είναι και δεν κλείνει ο κύκλος
σε εκείνους οι οποίοι ονομάστηκαν,
προαγωγοί. Λίγοι μεγάλοι αλλά και
πολλοί μικρομεσαίοι. Χρειάζεται κανείς
να ερευνήσει τις πηγές από τις οποίες
προμηθεύονται τις πρώτες ύλες. Και
οι οποίες, όσο να παραξενεύει, είναι
άχρηστο επιστημονικό υλικό, κάτι σαν
scrap σκαφών και οχημάτων βαγονιών,
το οποίο παπαγαλίζουν στη συνέχεια,
τα ανθρωπάκια που έλεγα πιο πάνω.
Ας πάμε από τα
Μ.Μ. στα λεγόμενα think tanks. Εκεί
βρίσκεται σύμφωνα με τη γνώμη μου η
άκρη του νήματος. Είναι οι
στελεχωμένες με διάφορες ειδικότητες,
επιστημονικές εκείνες ομάδες, οι οποίες
πράγματι κάνουν χρυσές δουλειές.
'Αλλοτε ως μη
κυβερνητικές οργανώσεις, άλλοτε
εκποιώντας το γνωστικό τους
αντικείμενο, που κατά κανόνα δεν
είναι δικές τους επεξεργασίες αλλά
εισαγωγής. Βαποράκια ξένων ιδεών για
να βγάλουν τη δόση τους. Ας μην
μιλήσω για την πονεμένη ιστορία των
κοινοτικών κονδυλίων. Ούτε για το λεγόμενο
επικοινωνιακό ζήτημα.
Ας μείνω στις ίδιες
αυτές παρατράπεζες ιδεών που αποτελούν
φυτώρια παραγωγής κυβερνητικών
αξιωματούχων, όταν δεν προμηθεύουν
το δημόσιο και πολιτικό βίο, με ειδικούς
μεν, ανεύθυνους δε συμβούλους. Μπορεί
να τιμά τους ακαδημαϊκούς που
ανθίστανται όμως δεν αρκεί η
αντίσταση. Η άμυνα δεν ενοχλεί.
Ενοχλεί η ηγεμονία. Το δεικνύειν την
οδό, όπως σημαίνει στα Ελληνικά. Κάποια
δε στιγμή, καλό είναι να μπει και
ένα τέλος στα αντιδάνεια. Από την
«ηγεμονία» ως στη «συμμετοχική
Δημοκρατία».
Αν δεν υπήρχε η
περιγραφείσα παράπλευρη όσο οργανική
σχέση, έπρεπε τα Μέσα να τους καλούν
και να τους παραδίνουν στη βάσανο
των ερωτήσεων της κοινής γνώμης,
κάθε φορά που πέφτουν έξω σε
προβλέψεις, παίρνοντας στο λαιμό
τους με όσα λένε, όχι μόνο πολιτικές
ηγεσίες αλλά την ίδια τη χώρα. Παραδείγματα,
πλείστα όσα. Αυτό γίνεται στις υπόλοιπες
χώρες της Ευρώπης. Όπως και εδώ γίνεται
με τις υπόλοιπες επιστήμες, πλην της
πιο σπουδαίας όλων, όπως όφειλε να
είναι η πολιτική, μετά των θεματικών
της εκδοχών. Τότε και τα εν πολλαίς
αμαρτίαις περιπεσόντα τηλεοπτικά Μέσα
μπορούσαν να γυρίσουν το διακόπτη λειτουργίας
της ενημέρωσης, που από ετών είναι
κλειστός. Όπως και να ανακτήσουν το
χαμένο ρόλο και όνομα.
Μπορούν μέχρι να
κυβερνήσουν, εννοείται με την καλή
αν όχι την ουσιαστική έννοια, τη
χώρα. Να τη βοηθήσουν, εννοώ, να
πάρει μια καλή θέση απέναντι στα μεγάλα
ζητήματα που την απασχολούν. Ψάχνοντας
την αφετηρία του Γαλλικού «όχι» στην
εισβολή στη Μεσοποταμία πέφτει κανείς
ακριβώς επάνω σε τέτοια λειτουργία
των Γαλλικών τηλεοπτικών Μέσων {4}.
Τα οποία βέβαια δεν θα εγκαλούσαν
ποτέ το δήμαρχο της Λαμίας για το
τροχαίο στα Καμένα Βούρλα, αλλά τους
πρώην και νυν υπουργούς, όπως και
τους ειδικούς συμβούλους που γνωμάτευσαν
περί των εθνικών αναπτυξιακών
προτεραιοτήτων.
Να το πω αλλιώς.
Αν η χώρα διέθετε δυο ανεξάρτητες
πνευματικές αρχές, ένα συλλογικό Αριστοτέλη
και έναν αντίστοιχο Δημόκριτο, όπως
πρότεινα στην Τέταρτη Δημοκρατία
{5}, θα είχε ποτέ δημιουργηθεί ζήτημα
με την λεγόμενη δημοσιονομική
απογραφή; Ή τα κόμματα θα τρώγονταν
διαρκώς, όπως κάνουν σήμερα; Πέραν
των άλλων, η τριμερής για τη Δημοκρατία
{6}, θα αποτελούσε έξυπνη όσο
δημιουργική επιστροφή στις αρχαίες
τράπεζες σοφίας. Ας μην επεκταθώ στη
μυθιστορία και στη θεά Αθηνά που μεταξύ
άλλων συμβουλεύει το Θησέα. Κατά τη
γνώμη μου η πολιτική πτώχευση αν όχι
χρεοκοπία της υπαρκτής ανύπαρκτης μεταπολιτευτικής
Ελληνικής Δημοκρατίας, οφείλεται
στην άγνοια της ανοικοδόμησης και
εξασφάλισής της, με νέες θεσμικότητες.
Πρώτος αδιάψευστος
μάρτυς, το πεδίο των εθνικών, όπου
οι μεν μέμφονται τους δε, ότι δεν
διαθέτουν εθνικό σχέδιο. Είναι η
μόνη φορά που έχουν αμφότεροι δίκαιο.
Επί πολλά έτη παίζεται το ίδιο γαϊτανάκι
και κάθε φορά καταλήγει σε εθνική ήττα.
Από τη Μαδρίτη και το Ελσίνκι έως
τις προχθεσινές Βρυξέλλες, όπως και
στις προ δεκαετίας. Το γεγονός ότι
το κύρος της χώρας είναι πανταχού απόν,
αποτελεί κοινό μυστικό. Αρκούσε μια
δημοσιογραφική έστω έρευνα για τη
στάση των ειδικών συμβούλων απέναντι
στο σχέδιο του Γ. Γ. για την Κύπρο.
Ποιος όμως θα την κάνει; Αν γινόταν
θα απαντούσε στο παλιό γνωστό όσο
επίκαιρο ερώτημα: «ποιος κυβερνά αυτόν
τον τόπο». Γιατί έγινε πολύς λόγος
για το βασικό μέτοχο, όμως κανείς
δεν είπε κάτι για το βασικό υπόλογο,
που συνεχίζει απτόητος. Ο λόγος περί
των συμβούλων.
Έχει δίκαιο ο Παπανδρέου
όταν λέει ότι είναι μεγάλο ψέμα ότι
ο Νκεκτάς θα ήταν ο εκπρόσωπος της
Κύπρου στις Βρυξέλλες αν περνούσε το
σχέδιο Ανάν, που ο ίδιος υπερασπίστηκε.
Εννοώντας βέβαια τη συγκεκριμένη
σύνοδο κορυφής. Όχι όμως τις επόμενες
κατά την εκ περιτροπής προεδρία στο
εξαμελές Προεδρικό συμβούλιο της
Κύπρου. Όπως έχει δίκαιο ο Καραμανλής
που διατείνεται ότι «πετύχαμε όλους
τους στόχους μας στις Βρυξέλλες».
Εννοεί αυτούς που έβαλε η κυβέρνηση
όπως την συμβούλεψαν οι ιδιωτικοδημόσιοι,
οι ειδικοί σύμβουλοι. Όχι τι
προσδοκούσαν οι πολίτες, οι οποίοι
βέβαια στη συντριπτική πλειοψηφία,
όπως απεδείχθη την επομένη, εκτιμούν
ότι αυτός που έχασε για άλλη μια
φορά, είναι η Ελλάδα.
Τόσο η δήλωση αυτή
του Πρωθυπουργού, όσο και του
Αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης,
θα μπορούσαν να διδάσκονται ως
παραδείγματα μερικής αλήθειας. Όταν
η τελευταία όπως και η ημιμάθεια,
είναι ως γνωστό, χειρότερες ακόμη
και από τα ψέματα και την αμάθεια,
αντίστοιχα. Πόσο μάλλον όταν ακόμη
και η ίδια η γνώση αν δεν υποστεί
επεξεργασία, πολύ γρήγορα καταπίπτει
σε ημιμάθεια, επόμενα κλπ. Δεν λέω
ότι οι πολιτειακοί παράγοντες όπως
και ο οποιοσδήποτε ασχολείται με την
πολιτική, θέλουν το κακό του τόπου.
Λέω ότι η πολιτική είναι αυτή η οποία
έχει πολύ υψηλές απαιτήσεις από τους
ανθρώπους της.
Ας αφήσουμε όμως
προς στιγμήν, την κυβέρνηση όσο και
την αντιπολίτευση. Αν υπήρχαν Μέσα
-αυτά που υπάρχουν είναι Έξω- μπορούσαν
να καλέσουν τους περί τα εθνικά συμβούλους
και να τους βγάλουν στη σέντρα. Στην
αναφορά. Να κάνουν ανοιχτή συζήτηση
με τον κόσμο. Με αυτό το 70 τοις
εκατό των πολιτών που λέει ότι η
Ελλάδα έχασε στις Βρυξέλλες, όπως με
το 60 και τοις εκατό που είναι εναντίον
του σχεδίου του Γ. Γ. Και να πάρει η
μπάλα και εκείνους οι οποίοι ισχυρίζονται
ότι το Ελλαδικό «ναι» είναι 85 τοις
εκατό, αφού τόσο είναι το άθροισμα
των κομματικών ποσοστών των πρώην,
όσο των νυν.
Δεν σπεύδω να
υιοθετήσω ότι όσοι καυγαδίζουν στο
κοινοβούλιο, δεν γελούν σε άλλες
στιγμές. Όμως η πρόταση λειτουργίας
δυο ανεξάρτητων πνευματικών αρχών ή
ινστιτούτων ή ιδρυμάτων, που θα
επεξεργάζονται τα σοβαρά νομοσχέδια,
μεταξύ των άλλων, θα μείωνε στο
ελάχιστο τις αιτίες των καυγάδων. Θα
ήταν καλύτερο και για την ίδια την
Κυβέρνηση αφού δεν θα ήταν υποχρεωμένη
να απολογείται για το κάθε θέμα.
Αλλά και για το ίδιο το ημικύκλιο,
το οποίο θα μπορούσε πλέον να διάγει
εν ηρεμία.
Δεν θα ανέλθει
κατά τον τρόπο αυτό το επίπεδο του
πολιτικού βίου, της ίδιας της Δημοκρατίας;
Αυτό ακριβώς δεν εξασφαλίζει η θεσμοθέτηση
των δυο ανεξάρτητων πνευματικών
αρχών και συλλογικών σοφών, του
Δημόκριτου και του Αριστοτέλη; Ή
μήπως δεν προσφέρει νέα εργαλεία στη
Δημοκρατία. Να λειτουργήσει ομαλά,
όσο με διαφάνεια; Και τέλος, η ψήφιση
από το κοινοβούλιο, όπως η ένταξη
και λειτουργία υπό την αιγίδα του
Προέδρου της Δημοκρατίας τι άλλο
κάνει από το να προσθέσει επιπλέον
κύρος, στο ήδη διαθέσιμο;
Οι γνωματεύσεις
των ινστιτούτων αυτών, οι οποίες
πέραν των ειδικών επιστημών ασφαλώς
θα κινούνται στη σφαίρα αντικειμενικών
δεδομένων και της αμεροληψίας, στερούν
τον οιονδήποτε εκ της όποιας εξουσίας
να τις παρακάμψει. Οι στερεοτυπίες
του στιλ, «είμαστε η κυβέρνηση και ο
λαός μας εξέλεξε για τέσσερα
χρόνια», έχουν εγκαταλειφθεί ακόμη
και από τις χώρες της μαύρης Ηπείρου.
Μια επεξεργασμένη δε πολιτική
παιδεία, μόνο ως κουτσαβάκικα, μπορεί
να τις εκλάβει. Κάποτε λέγονταν ότι
είναι έκφραση κομματικού πατριωτισμού.
Εγώ λέω ότι από πολλών ήδη ετών είναι
το αντίστοιχο της εθνικοφροσύνης. Η
κομματοφροσύνη.
Ούτε αρκεί να λέγεται
ότι η Κυβέρνηση κυβερνά και η
αντιπολίτευση ελέγχει. Η εντολή των
πολιτών πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί
ακόμη περισσότερο. Δίνουν την εντολή
τους, για μια διαχείριση της χώρας
προς το καλύτερο. Αδικείται αν μη τι
άλλο η χώρα των ποιητών όταν είναι υποχρεωμένη
να ακούει τους ίδιους στερεότυπους
αν όχι ανόητους στίχους. Γι αυτό και
στα μείζονα θέματα η Κυβέρνηση οφείλει
να ζητά τη γνώμη αν όχι και τη συμβουλή
των ιδρυμάτων αυτών. Η συμπερίληψή
τους ως ενός καινούργιου όσο και
αναγκαίου για τη Δημοκρατία θεσμού,
στο Δημοψήφισμα που πρότεινα για το
περιφερειακό {5}, τα κατοχυρώνει
πολύμορφα.
Θα συζητούν με
τους πολίτες και θα απαντούν στα
ερωτήματα που τίθενται. Και θα παίρνουν
επάνω τους την ευθύνη για τις όποιες
εισηγήσεις στέλνουν στη Βουλή και
φυσικά στην Κυβέρνηση. Με ονομασία
προέλευσης και για να μπορεί να υπάρξει
η όποια βελτιωτική κίνηση απαιτηθεί
καθ οδό. Πέρασαν πολλοί αιώνες από
την εποχή του 'Αννα
και του Καϊάφα. Επίσης τριάντα και
χρόνια, από τη μεταπολίτευση. Δεν
είναι καιρός, αυτή η χώρα να
ανασκουμπωθεί και να κτίσει την καινούργια
της Δημοκρατία; Την Τέταρτη Δημοκρατία;
Μπορεί να λειτουργούν
κάποιες τέτοιες επιστημονικές
ομάδες. Ελάχιστες μεν αλλά υπάρχουν.
Όπως επίσης και άλλες οι οποίες
συγκροτούνται ευκαιριακά αν δεν
συνιστούν κάλυμμα προς εξυπηρέτηση
κυβερνητικών επιθυμιών ή και ανειλημμένων
υποχρεώσεων προς τρίτους. Όμως άλλο
αυτό και άλλο να είναι κατοχυρωμένες
από την Βουλή και την Κυβέρνηση. Από
την ίδια την Πολιτεία. Και μόνο το
χάρτη της νέας περιφερειακής χωροταξίας
να φέρει ως πρόταση, θα είναι ο πρώτος,
μετά από δεκαετίες, εξευρωπαϊσμός
της χώρας. Εκείνος ο οποίος θα
βοηθηθεί από τις αιρετές περιφέρειες
που θα αντικαταστήσουν τα σημερινά
εδαφικά μορφώματα μετά των τοποτηρητών,
είναι πρωτίστως η ίδια η Κυβέρνηση.
Αν μη τι άλλο γιατί θα μπορέσει
απερίσπαστη να ασχοληθεί με τα άλλα
μείζονα θέματα. Από την παιδεία και
την υγεία έως τον πολιτισμό και τη
φορολογία.
Παράλληλα θα μπορεί
και η νέα Ελληνική περιφέρεια να
ξέρει τον κανόνα του παιχνιδιού. Να
απλώνει τα πόδια μέχρι εκεί που
φτάνει το πάπλωμα, με τα κονδύλια
που θα διαθέτει. Να αρχίσει μια νέα
αναπτυξιακή εποχή. Από την Ευρωπαϊκή
Ένωση ως την παγκοσμιοποίηση των
ιστορικών περιφερειακών όσο πολιτισμικών
ονομάτων. Αν είχε γίνει αυτό, προ
ολίγων έστω ετών, και η Μακεδονία
π.χ. ήταν, εκτός από την ιστορία,
γνωστή και ως παρούσα δυναμική
αναπτυξιακή οντότητα στον κόσμο,
όπως το έχουν κάνει πολλές άλλες
ευρωπαϊκές περιφέρειες, καμιά σκοπιανή
κουτοπονηριά δεν θα εύρισκε τότε
πρόσφορο έδαφος να ευδοκιμήσει. Από
την άλλη θα μπορούσε να πάρει, έστω
και τώρα, η περιφερειακή Ελλάδα στα
δικά της χέρια, τα έργα της. Και όχι
να συνδέουν το όνομά τους με αυτά,
ως προς την εξαπάτηση εννοείται,
πρόσωπα από τα κατά τεκμήριο,
αποτυχημένα αθηναϊκά υπουργεία.
Έναν και πλέον
αιώνα μετά από την κατασκευή της
σιδηροδρομικής Εγνατίας καιρός είναι
να έρθει και η ώρα της νέας, με διπλή
φορά, ηλεκτρικής. Να μπορούν, όπως η
Αθήνα έχει κάνει Σπάτα και Αττικές
οδούς, να κάνουν οι αιρετές
περιφέρειες κάτι και για τον εαυτό
τους. Π.χ. η Μακεδονία, η Ήπειρος ή
η Θράκη. Να αναθέσουν μετά από έναν
διεθνή διαγωνισμό την κατασκευή του
έργου σε Γιαπωνέζους ή Γάλλους,
συμφωνώντας εκ των προτέρων και στο
φως της ημέρας, τα της, από κοινού
εκμετάλλευσης, όπως και τα
αντισταθμιστικά που μπορούν να καλυφθούν
από τον Ελληνικό τουρισμό. Κάτι
ανάλογο θα κάνουν και άλλες
διαπεριφερειακές ομάδες. Η Πελοπόννησος,
η Ρούμελη και η Ήπειρος, όπως και το
δίδυμο της τελευταίας με την
Θεσσαλία, στους αντίστοιχους σιδηροδρομικούς
άξονες των περιοχών τους.
Να μπορεί να έχει
και η νησιωτική χώρα όχι
ευκαταφρόνητα οικονομικά οφέλη ακόμη
κι από τα σιδηροδρομικά έργα της
χώρας. Ποιο ινστιτούτο λοιπόν ή ίδρυμα
δεν θα συναινέσει σε τέτοιο
επεξεργασμένο περιφερειακό σχέδιο;
Ποιος Πρόεδρος Δημοκρατίας θα αρνηθεί;
Ποια κυβέρνηση και ποια Βουλή θα το
εμποδίσει; Μόνο μια δύναμη δεν το
επιτρέπει. Η απουσία της Δημοκρατίας.
Αυτή είναι που εμποδίζει την ανάπτυξη,
προκαλώντας ταυτόχρονα την σύμπτυξη
της περιφερειακής χώρας. Την
παντοειδή της συρρίκνωση. Ας μιλούν
περί του αντιθέτου οι όποιοι τοπικοί
λιβανωτοί. Πάντα το έκαμναν,
εμπνεόμενοι ίσως από άλλα λιβάνια, όταν
συγχέουν τα εξ αυτών αναστάσιμα, με
τα της εκφοράς.
Τέτοια ημέρα πριν
από επτά χρόνια με είχε διαγράψει ο
Σημίτης, γιατί δεν ψήφισα τα κονδύλια
της Εγνατίας. Μάλιστα κάποιες
δημοκρατικές λεγόμενες εφημερίδες,
δανειζόμενες από το δικαστικό, αντί
του πολιτικού ρεπορτάζ, έννοιες όσο
και λέξεις, έγραφαν ότι είμαι υπότροπος.
Εκείνον δεν τον διέγραψε ο Ανδρέας Παπανδρέου
όταν είχε κάνει κάτι ανάλογο το ΄93,
με τα κονδύλια μάλιστα του Υπουργείου
της εθνικής 'Αμυνας.
Σήμερα είναι βουλευτής, ελέω του
προηγούμενου αξιώματος που είχε. Εγώ
είμαι στο σπίτι μου. Τα Μέσα που
ανέφερα, παραμένουν δίπλα του. Τα οποία
ποτέ στην Ελληνική ιστορία δεν
στήριξαν σε τέτοια έκταση και με τόση
ένταση ένα πολιτικό πρόσωπο. Το
γιατί, γνωστό. Αυτό είναι το
ανεπανάληπτο ρεκόρ που κατέχει. Δεν
είναι η πρωθυπουργική μακροβιότητα.
Αυτή είναι παρεπόμενο, επακόλουθο.
Εκείνος δεν γράφει
σε Ελληνικές εφημερίδες, γιατί δεν
έχει τι να πει. Μια φορά το
επεχείρησε με το «ναι» στο σχέδιο
του Γ. Γ. για την Κύπρο, και οι
συγγνώμες που οφείλει ακόμη από το
΄99 αλλά και παλιότερα, αυξήθηκαν
κατά μια. Εμένα που είμαι επίσης
πολιτικό πρόσωπο, και τα γραπτά μου
-από τα εθνικά μέχρι το
περιφερειακό- δεν έχουν μέχρι τώρα
διαψευστεί, δεν με βάζουν οι
Αθηναϊκές, για τους αντίθετους ακριβώς
λόγους. Στα πάλαι ποτέ πιστοποιητικά
κοινωνικών φρονημάτων που κάνουν
σήμερα την επανεμφάνισή τους, έχουν
από δεκαετίας και πλέον προστεθεί
επίσης και τα εκ των Μέσων
αντίστοιχα. Τα πιστοποιητικά
Δημοκρατικών φρονημάτων. Μόνη διαφορά,
η εκδούσα αρχή. Αν η δεύτερη δεν
προσθέτει έναν επιπλέον διχασμό.
Και όμως εάν αυτή
τη στιγμή με ρωτούσαν αν υπάρχει
κάτι που να είναι ακόμη χειρότερο
και πιο αντιδημοκρατικό από τα Μ. Μ.
της πρωτεύουσας μετά των όποιων
πολύχρωμων προαγωγών και μπράβων
τους που έλεγα, θα απαντούσα ναι.
Ποιο; Τα Τ. Τ. Ο λόγος για τα αλά
Ελληνικά, think tanks. Οι ειδικοί
μεν, ανεύθυνοι δε σύμβουλοι. Γιατί
άλλο είναι οι δυο ανεξάρτητες
πνευματικές αρχές που προτείνονται
για την 4η Δημοκρατία {5}, άλλο οι
χθεσινοί, και οι σημερινοί
συμβουλάτορες αν όχι συμβουλοκράτορες.
____________
Σημειώσεις
{1} Αριστοτέλης,
Περί Ποιητικής, Ίσως τα περί του
περίφημου δεύτερου τόμου να έχουν
σχέση με την απότομη κατάληξη του
διασωθέντος έργου και την εναρκτήρια
φράση της τελευταίας παραγράφου, της
επωδού: «Περί δε ιάμβων και κωμωδίας».
Στο ίδιο έργο προκαλούν εντύπωση
πολλά άλλα. Από τη διατύπωση γραμματικών
κανόνων έως την σύγκριση της ποίησης
με την ιστορία: «Διό και φιλοσοφώτερον
και σπουδαιότερον ποίησις ιστορίας
εστίν. Η μεν γαρ ποίησις μάλλον τα
καθόλου, η δ΄ιστορία τα καθ΄ έκαστον
λέγει». Επίσης από την επική ποίηση
και τον Όμηρο έως τους κλασσικούς
και το κλειδί της μίμησης. Τόσο για
την τραγωδία, όσο την κωμωδία.
{2} Πέραν του τραγικού
τέλους του επίσης Αβδηρίτη Πρωταγόρα
και των γραπτών του που κατακάηκαν,
δεν ήταν διαφορετική η τύχη του
Δημοκρίτειου έργου. Από την υιοθεσία
ορισμών του, που εγκολπώθηκαν νεότεροί
του, έως το παράπονο του Διογένη Λαέρτιου:
«Η γαρ Ευεστώ, ουχ ευρίσκεται». Η οποία
ίσως και να συμπύκνωνε το Δημοκρίτειο
όραμα. Όταν δε άλλοι αποσιωπούσαν
την ύπαρξή του, η εγκωμιαστική αναφορά
του Αριστοτέλη προς το ότι ο
Δημόκριτος μοιάζει να τα φρόντισε
όλα, δείχνει για άλλη μια φορά, πόσο
μεγάλος υπήρξε ο Σταγειρίτης σοφός.
{3} Χρήστος
Κηπουρός, 'Αβδηρα,
Θράκη 2004, μεταξύ άλλων υπάρχει
στην ιστοσελίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου
Θράκης, βλ. σελ. 4, όπου μεταξύ
άλλων αναφέρεται τι γράφει ο αρχαιολογικός
οδηγός του τοπικού Μουσείου: «Τα
'Αβδηρα
ανέπτυξαν ιδιαίτερα υψηλό υλικό και
πνευματικό πολιτισμό, παρόλο που
κατά την αρχαιότητα υπήρξαν
περιβόητα για τη μωρία των κατοίκων
τους, το λεγόμενο Αβδηριτισμό» {!}
{4} Υπάρχει ως
γνωστό μια μακρά παράδοση περί
Δημοψηφισμάτων στη Γαλλία, από την
περίοδο ακόμη του στρατηγού De
Gaulle. Όταν σε ανάλογη περίπτωση
προ εξαετίας ο και νυν πρόεδρος
Chirac θέλησε να το επαναλάβει και
απέτυχε πλήρως, οι σύμβουλοι που
επεξεργάστηκαν το σχέδιο αυτό,
σκεπτόμενοι με βάση τη σημειωτική
και την ala de Gaulle πολιτική, φυσικά
και δεν έμειναν στο απυρόβλητο. Στις
συζητήσεις που διοργάνωσαν αν δεν
προκάλεσαν τα Μέσα της Ευρωπαϊκής
αυτής χώρας, ο κόσμος που συμμετείχε
ζήτησε την αποπομπή τους από το
μέγαρο των Ηλυσίων. Όπερ και εγένετο.
Ο μόνος που τη γλύτωσε φτηνά, ήταν ο
Dominique de Villepin. Ο λόγος για
τον υπουργό των εξωτερικών, ο οποίος
μη έχοντας πλέον άλλα καύσιμα στο
πολιτικό του ρεζερβουάρ, είναι αυτός
ο οποίος στη συνέχεια συνέδεσε το
όνομά του με το Γαλλικό όχι στον
Bush, διεκδικώντας για τη χώρα του,
μιαν από τις ελάχιστες στην υφήλιο,
ανεξάρτητες φωνές.
{5}, Χρήστος
Κηπουρός, ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, διαρκές
ηλεκτρονικό βιβλίο, έκδοση τριακοστή
πρώτη, Θράκη 2004. Βλ. μηχανές
αναζήτησης. Εννοείται ότι η μόλις
εξαγγελθείσα από την κυβέρνηση,
επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την
αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας στο
υπουργείο Εσωτερικών, δεν έχει καμιά
σχέση με τις πνευματικές αρχές που
έχουν προταθεί στο εν λόγω βιβλίο.
Πέραν των άλλων, θα τις αδικούσε.
{6}, ο. π. Βλ.
σελ. 46, όπου μεταξύ άλλων στο κείμενο:
Η τριμερής για τη Δημοκρατία,
αναφέρεται: Η σχέση πολιτών πολιτείας
με όλα της τα θεσμικά επίπεδα, θα
εμπλουτιστεί με ένα τρίτο εταίρο.
Και αλλού, στο ίδιο επίσης κείμενο:
«Δημιουργία δυο ανεξάρτητων όσο αυτόνομων
πνευματικών αρχών. Η μία για την
κοινωνία, η άλλη για τη Δημοκρατία.
Ένας συλλογικός Αριστοτέλης και ένας
αντίστοιχος Δημόκριτος θα είναι τα
αρχέτυπα.
{*} Διετέλεσε
Βουλευτής Έβρου {1993-2000},
Θράκη, τέλη του 2004,
xkipuros@otenet.gr