Πόλη, περιφέρεια, Πολιτεία. Ωραία, δυνατή, Δημοκρατική. Δυο τριάδες λέξεων. Η πρώτη ως γνωστό, αφορά θεμελιακές συνιστώσες οντότητες οποιασδήποτε χώρας. Η δεύτερη, τις λέξεις στις οποίες παραπέμπουν, μία προς μία, οι αντίστοιχες της προηγούμενης. Αυτό συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Όχι όμως και εδώ. Η δεύτερη τριάδα σε μας είναι: άσχημη, ανύπαρκτη, αντιδημοκρατική. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ας μη ξινιστούν οι θεράποντες την παλαιόθεν ασθενούσα πολιτική της χώρας. Η ουσία είναι ότι η Ελληνική Πολιτεία δεν είναι Δημοκρατική. Αρκεί ένα και μόνο στοιχείο. Οι υπόλοιποι εταίροι, από δεκαετιών, εκλέγουν τους κυβερνήτες των περιφερειών τους. Όλοι, πλην Ελλήνων.

Από τις ύβρεις κάθε περιβάλλοντος έως την ασχήμια -ελλείψει άλλου προτύπου- η Ελληνική πόλη πασχίζει να μοιάσει την πρωτεύουσα. Όσο για την περιφέρεια, αυτή συνεχίζει να υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Ο ρόλος που της επιφυλάσσουν οι εκάστοτε κυβερνώντες θυμίζει νύφη. Δεν μιλώ για αρχαιότητα. Αλλά για τα νεότερα χρόνια. Π.χ. τις νύφες της γνωστής ταινίας, οι οποίες μπροστά της, ωχριούν. Αν μη τι άλλο εκείνες, ναι μεν υπέφεραν τα πάνδεινα, όμως δεν καταδικάστηκαν και όλες σε ισόβια, και σε κατ οίκον περιορισμό. Ούτε όλες πήραν γαμπρούς, διορισμένους μπάστακες.

Για τους εντεταλμένους αυτούς όσο μετακλητούς, πλην όμως, προαγωγούς, δεν μίλησε κανείς. Είτε πρώην είτε νυν. Κυβερνητικοί οφθαλμοί γαρ. Και γιατί δεν τους υποχρεώνει κανείς να μιλήσουν. Και αυτοί που θα μπορούσαν να το κάνουν, όπως η αυτοδιοίκηση, δεν έχουν σαφή ορίζοντα. Παράδειγμα, το ψήφισμα του πρόσφατου συνεδρίου της κεντρικής της ένωσης. Πιο πολύ την εκθέτει παρά θέτει το ζήτημα. Επιπλέον της διαφεύγει ότι είναι συνηθισμένα τα βουνά των αποδεκτών από τα χιόνια. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για χιονόνερο. Τότε, μέχρι η Δημοτική αρχή της Πρωτεύουσας καταθέτει τον οβολό της. Ας βρίσκεται. Γιατί όχι;

Και πόσο μάλλον όταν, πέραν των αντικειμενικών δυνατοτήτων και ικανοτήτων, λείπει και το αναγκαίο ηθικό αντίκρισμα από αυτόν που θα μπορούσε επίσης, όπως και όφειλε, να σηκώσει τη σημαία του περιφερειακού. Αναφέρομαι στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ειδικά ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, χρειάζονταν σαράντα μέρες νηστεία και προσευχή, ώστε να τη συγχωρέσουν οι πολίτες. Αντί αυτών, αντί έστω ειλικρινούς αυτοκριτικής, εκείνη συνεχίζει να κινείται στην ίδια σφαίρα με τον πρώην επικεφαλή της. Από τα δυο ελάχιστα που χρειάζεται ως εφόδια -το διανοητικό και το ηθικό- δεν διαθέτει κανένα. Ούτε μπορεί να αποκτήσει. Αν ναι, ας πουν το πως. Γιατί ούτε θέμα συνεδρίου είναι -εάν πρόκειται σαν το επερχόμενο- ούτε συντονισμού ούτε τονισμού. Λέξεις χρειάζονται νέες και γραφή. Αν όχι και νέα γράμματα. Μια νέα Δημοκρατική παράταξη όσο και νέα πρόσωπα σε ιδέες και ψυχή.

Έχουν σαφή γνώσιν περί αυτού οι κυβερνώντες. Εξ ου και το κοινό τους καύσιμο. Ο φενακισμός. Αυτό δεν καίνε αμφότεροι; Όμως έτσι ούτε οι περιφέρειες θα βγουν ποτέ από τα Διαβατά τους για να πετάξουν ούτε η Δημοκρατία θα επιστρέψει ποτέ. Τα πάντα θα μείνουν καθηλωμένα. Τα όποια ψήγματα της αθηναϊκής ανάπτυξης θα χαθούν και αυτά σύντομα. Αν ζούσε και ξανάγραφε ο Αριστοφάνης, άλλους έπρεπε τώρα να χαρακτηρίσει ως άχυρα. Όχι τους μέτοικους, όπως λέει στους Αχαρνείς του, αλλά τους ένοικους των αθηναϊκών υπουργείων, όπως τους δυο κυρίως κομματικούς οίκους, της κατά κόσμον τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας.

Δεν γνωρίζω αν για την τελευταία ο Βολτέρος θα επιβεβαίωνε εκ νέου τα γνωστά τρία «ούτε», αλλά δεν αμφιβάλλω καθόλου για το τι θα έλεγε ο Ρουσσώ για την καθ ημάς Δημοκρατία. Δεν θα θεωρούσε ως ημέρα Δημοκρατίας ούτε καν την ημέρα διενέργειας των εκλογών. Δεν είναι όμως μόνο το ζήτημα αυτό. Η πρόταση δηλαδή για το πέρασμα από την τρίτη στην τέταρτη Δημοκρατία, με θεσμικές πρωτοβουλίες που θα αναστήσουν τόσο τους Δημοκρατικούς όσο τους Συνταγματικούς θεσμούς. Για το συλλογικό Δημόκριτο μίλησα σε άλλα σημειώματα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Εξ ίσου σημαντικό όσο συγγενές προς τη Δημοκρατία. Η πολιτική, η λογική, η ηθική. Εν προκειμένω ο συλλογικός Αριστοτέλης, για τον οποίο επίσης έχω γράψει.

Ανάλογα σκέφτομαι, μπορούσαν και μπορούν να γίνουν και στους σύγχρονους βούρκους. Τον κρατικό, όσο βέβαια των Μέσων. Και φυσικά τη μεταξύ των δυο, γνωστή σχέση. Αυτό έως ότου αρχίσει να φαίνεται ο βυθός. Τόσο στην αβαθή, κατά τα άλλα, πολιτική λίμνη όσο στην τηλεοπτική. Ένα ζεύγος λιμνών απέναντι στο οποίο οι άλλες λίμνες, η Κορώνεια και η Βόλβη, που επίσης επικοινωνούν υπόγεια, είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, έστω κι αν ακόμη δεν υπάρχει διάγνωση από τι πάσχει η πρώτη εξ αυτών. Και στην πρώτη περίπτωση όμως που υπήρχε, δεν ενεργοποιήθηκε ούτε ενεργοποιείται ο απαραίτητος όσο έξυπνος συνδυασμός ιστορίας και επιστήμης να βρει ποια είναι τα πολιτικά, λογικά και ηθικά προαπαιτούμενα του περάσματος από την πόλη στην Πολιτεία. Πρώτα, για την αντιμετώπιση της τηλεοπτικής κατοχής.

Ποια όμως είναι η νέα πλατεία της οποίας τα καμένα λαμπιόνια-μέτοχοι, έστω και αν είναι αυτά που με ολοκληρωτικό τρόπο τη συσκοτίζουν συστηματικά, αποτελούν μικρό μέρος. Δεν είναι άλλη από μια νέα και ολοκληρωμένη -όχι αποσπασματική- θεσμική χωροταξία. Γιατί η μερικότητα άλλα υποκρύπτει. Γι αυτό προτείνεται μια αυτόνομη όσο ανεξάρτητη πνευματική αρχή, που μπορεί να αναδειχθεί, σε συλλογικό Σταγειρίτη. Αφού επεξεργαστεί να προτείνει με τη σειρά της στη Βουλή και στην Κυβέρνηση, το νέο θεσμικό ρυθμιστικό. Το τι, όσο το πώς. Υπάρχουν πνευματικοί άνθρωποι που μπορούν να φέρουν σε πέρας το έργο. Η χώρα μπορεί να βρει εκ νέου τον προσανατολισμό της, όπως προ εννέα περίπου δεκαετιών, η Θεσσαλονίκη.

Δεν χρειάζεται κανένας ξένος αρχιτέκτονας ή χωροτάκτης, όπως είχε γίνει τότε με τη Μακεδονική πρωτεύουσα. Μάλιστα θα υπάρξει διπλό όφελος. Γιατί εκτός από την κεντρική πλατεία, οι πλατείες των περιφερειών θα είναι, ένας απλός τυφλοσούρτης. Θα συμβάλει καθοριστικά η άμβλυνση της οξείας γωνίας της κρατικής πυραμίδας. Της πιο οξείας, σε ολόκληρη τη γηραιά Ήπειρο. Οι πρώτοι που θα ωφεληθούν δεν θα είναι άλλοι από τους αδαείς, όπως απεδείχθησαν, διαχειριστές του Ελληνικού οίκου, των οποίων το κόστος επίσης απεδείχθη ιδιαίτερα υψηλό. Που όμως και αυτό μπορεί να αποσβεστεί. Ακόμη και αναδρομικά. Τέτοια πρόσοδο, και ακόμη μεγαλύτερη, θα έχει μια θεσμική πλατεία, σαν την πλατεία Αριστοτέλους.

_________________

xkipuros@otenet.gr