Αλέξανδρος
ο Μέγας
Alexander der Grosse
DIAGORAS
ΔΙΑΓΟΡΑΣ
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
|
«Περιμένοντας τα
σύννεφα»
Μία ταινία και μία αρχή
για τον Ποντιακό Ελληνισμό
Του
Φάνη Μαλκίδη, 09.02.2005
Λέκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Θράκης
Είναι γεγονός ότι
οι μεταπολεμικές πολιτικές ελίτ της
Ελλάδας ήταν εχθρικές έναντι της
μνήμης, της ταυτότητας και της
γνώσης. Η κοινή ένταξη της Ελλάδας
και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και η
ταύτιση των ελληνικών συμφερόντων με
ξένα, αποξένωσε τον ελληνικό λαό από
την ιστορική του πορεία και τον οδήγησε
σε μία συναισθηματικού ή φολκλορικού
τύπου προσέγγιση της καταγωγής του.
Γι΄ αυτό στην περίπτωσή μας, των
Ελλήνων του Πόντου οι πολιτικοί
τελείωναν τα λογύδρια τους με το «η
Ρωμανία κι αν επέρασεν ανθείν και
φέρειν κι άλλον» ή η ποντιακή ιστορία
περιοριζόταν στη σέρα και το τικ.
Για τη γενοκτονία και την ιστορική
μνήμη ούτε λόγος και κυρίως ούτε
πράξη να γίνεται. Η δημοσίευση
κειμένων και βιβλίων για τη γενοκτονία
των Ελλήνων του Πόντου και τις
χιλιάδες κρυφές άγνωστες ιστορίες
της στη δεκαετία του 1980 έγινε μέσα
σε ένα εχθρικό περιβάλλον από ανθρώπους
όπως ο Μ. Χαραλαμπίδης, ο Κ. Φωτιάδης,
ο Γ. Ανδρεάδης. Ο τελευταίος έδωσε
μία άλλη διάσταση στην υπόθεση της γενοκτονίας-
το 1994 αναγνωρίστηκε από το
ελληνικό κοινοβούλιο και δυστυχώς
μέχρι σήμερα από κανένα ξένο- με τα
έργα του ο Θόδωρον, η Τολίκα, η Ταμάμα.
Στην Ταμάμα, η οποία έχει μεταφραστεί
στην ποντιακή διάλεκτο και σε οχτώ
γλώσσες, ανάμεσά τους η τουρκική και
η κινεζική, βασίστηκε η ιστορική
όπως αποδεικνύεται κινηματογραφική
ταινία «Περιμένοντας τα Σύννεφα», η
οποία σκηνοθετήθηκε από τη γεννημένη
στην Τραπεζούντα Γεσίμ Ουστάουγλου,
σε συνεργασία με τον Πέτρο Μάρκαρη.
Η Γεσίμ Ουστάουγλου, ανήκει στη
μεγάλη ομάδα τούρκων πολιτών που
μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα
στην Τουρκία, τόσο στη γειτονική
χώρα, όσο και στο εξωτερικό και έχει
βραβευθεί ως καλύτερη ευρωπαϊκή παραγωγή
το 1999 από το Φεστιβάλ του
Βερολίνου για την ταινία της «Ένα
ταξίδι στον ήλιο».
Το έργο «Περιμένοντας
τα Σύννεφα» βασίστηκε στην αληθινή ιστορία
της μικρής Ποντίας που επέζησε της γενοκτονίας
ζώντας όμως δεκαετίες με άλλο όνομα
στην Τουρκία και το οποίο ανέθρεψε
μαζί με την κόρη του ένας Τούρκος
αξιωματικός. Όταν πεθαίνει η θετή
αδελφή της, αναπολώντας τα σύννεφα
θυμάται το παρελθόν της και με τη
βοήθεια ενός Έλληνα που επισκέφθηκε
το χωριό της, ύστερα από πενήντα
χρόνια ανακαλύπτει την αληθινή της
καταγωγή και έρχεται στη Θεσσαλονίκη
για να συναντήσει τον αδελφό της. Τα
έργο εγκρίθηκε στον αντίστοιχο
διαγωνισμό ευρωπαϊκού κινηματογράφου,
χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή
Ένωση πριν τέσσερα χρόνια με το ποσό
των 2,5 εκατ. ευρώ και την κινηματογράφηση
ανέλαβε η εταιρεία Silk Road Film
Production που εδρεύει στο Παρίσι.
Το έργο έχει την πρωτοτυπία ότι παίζουν
Τούρκοι, Έλληνες, Πόντιοι που ζουν
στην Ελλάδα και Ποντιόφωνοι
μουσουλμάνοι ηθοποιοί, και οι
διάλογοί τους παραμένουν όπως είναι
πρωτότυποι. Σε κάθε χώρα, όπως και
στην Ελλάδα ο θεατής θα παρακολουθεί
την ποικιλία αυτών των διαλόγων με υπότιτλους
στη γλώσσα της χώρας προβολής. Το
έργο μέχρι στιγμής συμμετείχε στο 23ο
Πανευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφου
της Κωνσταντινούπολης (Απρίλιος
2004), όπου τιμήθηκε με το ειδικό
βραβείο της επιτροπής του εθνικού
διαγωνιστικού τμήματος, στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου στο Μόντρεαλ
(Αύγουστος 2004), στο Φεστιβάλ της
Κορέας (Οκτώβριος 2004), στο Φεστιβάλ
της Θεσσαλονίκης με τρεις προβολές
(Νοέμβριος 2004), του Νέου Δελχί
(Νοέμβριος 2005), του Βερολίνου (Φεβρουάριος
2005), ενώ έχει προβληθεί στην
'Αγκυρα, στη
Σμύρνη και την Τραπεζούντα!
Τα γυρίσματα της
ταινίας έγιναν στη Ριζούντα και την
Τρίπολη του Πόντου, στα Πριγκηπόνησα,
στην πλατεία Αριστοτέλους της
Θεσσαλονίκης, στο Επταπύργιο, στα
χωριά της Δράμας, Μαρμαριά,
Νικηφόρος και Υψηλή Ράχη καθώς και
στην Καβάλα, στην παλιά πόλη και στο
Υδραγωγείο. Η δημιουργία του έργου
συνάντησε το ζήλο και το πάθος του
παραγωγού Μπεχρούζ Χασεμιάν, ο
οποίος δε φείσθηκε κόπων και εξόδων
για την επιτυχία της παραγωγής. Στην
ιστορική και φωτογραφική ενίσχυση
του έργου συνέβαλλαν ο Δήμος Καλαμαριάς
και το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού
Ελληνισμού και ο καθηγητής Κώστας
Φωτιάδης.
Μέσα από το έργο
και τα πραγματικά γεγονότα που έχει
καταγράψει, προβάλλεται ένα μέρος
της γενοκτονίας των Ελλήνων του
Πόντου και στοχεύει στην ιστορική
αποκατάσταση της μνήμης των θυμάτων,
ως βάση της πραγματικής φιλίας των
λαών. Η αναγνώριση του διαπραχθέντος
εγκλήματος, η συγνώμη από την
τουρκική ηγεσία και λαό θα είναι ένα
βήμα μπροστά για την αναγέννηση του
τουρκικού λαού και την πορεία του
προς την απελευθέρωση και τον
εκδημοκρατισμό.
Τέλος, για τον
γράφοντα η ταινία αποτελεί σημαντική
στιγμή γιατί, επιτέλους, μπορεί να καταλάβει
πραγματικά το ηλικιωμένο ζεύγος
Αρμένιου και Πόντιας, με τους
οποίους είδε μαζί στο Τορόντο του Καναδά
μία άλλη κινηματογραφική ταινία, «Το
Αραράτ», η οποία κατέγραφε τα γεγονότα
της αρμενικής γενοκτονίας. Με
ανάλογες ταινίες όπως το «Περιμένοντας
τα Σύννεφα», μετά τους Αρμένιους
ανοίγει ο δρόμος για την αποκατάστασης
της μνήμης και για τους Πόντιους.
fmalkidis@yahoo.com
|
|
Όταν
"κοιμάσαι" άλλος γράφει ιστορία
ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ
Εμείς
το αραχάνθος τα σκορπίδια, οι διάττοντες,
επιβήτορες
στη ξένη γη, μέσα στο
σκοτάδι της μέρας, στ' αχνάρια του
Διογένη, με τη βούληση μας, να
θεμελιώσουμε την υποδομή του ελληνικού
οράματος. Να βρούμε τη χαμένη μας
ταυτότητα...!
Μάγειρας
Όποιος
ελέγχει το παρόν,
ελέγχει και το
παρελθόν.
Όποιος
ελέγχει το παρελθόν,
"καθορίζει"
το
μέλλον
George
Orwell
Θερμοπύλες
Κ.Καβάφης
1903
Τιμή
σ' εκείνους όπου στην ζωή των
Ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες
Ποτέ απ' το χρέος μη κινούντες.
Δίκαιοι κ' ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις.
Αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία.
Γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
Είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
Πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε.
Πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.
Και περισσότερη τιμή τους πρέπει
Όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
Πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος.
Κ΄ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.
|