Μια τετραπέρατη Ελλάδα

Του Χρήστου Κηπουρού{*}, 04.10.2004

Δεν μιλώ για τις παλαιόθεν υφιστάμενες εκδοχές της. Τη ναυτιλιακή, την Ελλάδα του οικουμενικού Ελληνισμού ή την ανά την υφήλιο πολιτισμική της παρακαταθήκη. Μιλώ για την πολιτική και την πολιτική γεωοικονομία. Για το τι μπορεί να σχεδιαστεί σήμερα, έτσι όπως είναι ο κόσμος. Τα ναρκοπέδια αλλά και τις ευκαιρίες. Ας δούμε λοιπόν ένα τέτοιο πρώτο πώς.

Καταρχήν ας φύγουμε λίγο από το στενό περίγυρο. Από τη μέγγενη του δίπολου Ελλάδα Τουρκία. Ακόμη και από την οριακή πλέον προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να δούμε πως γίνεται να ανοίξουμε γεωοικονομικά και γεωπολιτισμικά πανιά, σε Βορρά, Νότο, Ανατολή και Δύση. Στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα στα οποία οι υφιστάμενοι προπομποί προηγούνται παρασάγγες της Ελληνικής πατρίδας.

Η ιστορία διδάσκει ότι μπορεί μια πολιτική να τα πάει καλά σε όλους τους τομείς, χωρίς να καταπίπτει στο λαϊκισμό περί της καθημερινότητας. Δεν είναι μόνο η κλασσική γραμματεία σύμφωνα με την οποία, μπορεί και το ένα να γίνεται, και το άλλο να μην αφήνεται. Είναι και τα πρότυπα μετέπειτα περιόδων.

Ο Ιωάννης Βατάτζης ο οποίος τα πήγε καλά, τόσο με την ανάκτηση όσο με την ανάπτυξη, την ίδια στιγμή προωθούσε το διάλογο για την ένωση των δυο εκκλησιών. Μια άλλη πολιτική Ελλάδα τέτοια πρότυπα θα τα έκαμνε εγχειρίδια παιδείας. Αυτή εδώ, δεν νομίζω να τον γνωρίζει. Εννοώ ιστοριολογικά. Όχι ιστοριογραφικά. Αν και πολύ αμφιβάλλω και γι αυτό.

Μπορεί το επίθετο: τετραπέρατος -η -ο, να κατέληξε να είναι συνώνυμο με το ευφυές, εν προκειμένω, το μυαλό, όμως άλλο τόσο ευφυής είναι και η ίδια αυτή η ταύτιση. Λόγος; Η ετυμολογία της λέξης. Τα τέσσερα πέρατα. Με αυτά χρειάζεται να ασχοληθεί σοβαρά μια ομώνυμη πολιτική και επέκεινα και ομώνυμη χώρα. Ένα προς ένα. Το ανατολικό, το Δυτικό, το Βόρειο και το Νότιο πέρας.

Εν αρχή ην ο δρόμος του μεταξιού. Ένας από τους ιστορικούς ανθρώπους του, ο Μάρκο Πόλο, θα ήταν πολύ ευχαριστημένος φέτος στα επτακόσια πενήντα χρόνια από τη γέννησή του, αν έβλεπε αυτό που έγινε στην αρχή του δρόμου αν όχι πριν και από αυτήν, να γίνει και στο τέλος του.

Αν παράλληλα με το παγκόσμιο συνέδριο για το νουμερικό -τον ευγενή τουτέστιν πληροφορικό- δρόμο του μεταξιού που οργάνωσαν οι Ιάπωνες υπό την αιγίδα της UNESCO, έπρατταν ανάλογα Έλληνες, Τούρκοι και Ιταλοί με το διάδρομο No XI. Την ένωση των δύο Ρωμών. Της νέας με την παλιά Ρώμη. Τη σιδηροδρομική γραμμή, Κωνσταντινούπολη, Πύθιο, Ηγουμενίτσα, Οτράντο, Ρώμη και εκείθεν σε όλη την υπόλοιπη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη.

Δεν μιλώ για υποθαλάσσια ζεύξη του Οτράντο. Ας γίνει πρώτα η ζεύξη των στενών της Κορέας. Μιλώ για τα χερσαία τμήματα. Οφείλω όμως να θυμίσω ότι οι Ιάπωνες πέραν των προετοιμασιών των μελετών ώστε η χώρα τους να αποτελέσει προέκταση του κλασσικού δρόμου-σιδηροδρόμου του μεταξιού, ήθελαν σημειωτικά να κάνουν κάτι ανάλογο με τον ομώνυμο digital.

'Αλλο τώρα αν στη δική μας περιοχή η εκ δυσμών σημειωτική διεκδικείται από τη λογοτεχνία και η εξ ανατολών από την ιστορία, την πολιτική και προπάντων την παραχάραξη. Πάντως στην Ελλάδα δεν κινείται φύλλο. Μπορούσε να γίνει ένα συμπόσιο για τον άξονα No XI. Να αποτελέσει την προεργασία για την ανάδειξη του ζητήματος, πριν την εισαγωγή του στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Προτείναμε να αρχίσει από την Ελληνική πόλη του μεταξιού, το Σουφλί. Κατόπιν να γίνει και αλλού.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το ενεργειακό. Μπορούσαμε και μπορούμε ακόμη να προχωρήσουμε σε ένα επεξεργασμένο Ελληνικό όσο και Ευρωπαϊκό σχέδιο trans gas {1}. Αντί αυτού, εφαρμόζουμε το αντίστοιχο τουρκικό. Δυστυχώς αντί να ονομάσουν Μ.Ο.Π. το σιδηρόδρομο του μεταξιού, ονόμασαν την τουρκική αγχόνη από όπου κρεμάστηκε κυριολεκτικά η ενεργειακή Ελλάδα. Το κακό άρχισε με το φυσικό αέριο και τους πρώην. Συνεχίζεται με τους νυν, επεκτεινόμενο προς το ηλεκτρικό ρεύμα.

Όσο για τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της γειτονικής χώρας, μια παρατήρηση αρκεί. Μια έξυπνη όσο και επεξεργασμένη πολιτική, από ετών θα τόνιζε {2} τα επιπλέον ιστορικά, γεωγραφικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Μιλώ για την προοπτική ένταξης της Ρωσίας. Τη Δημοκρατική Ευρώπη, από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια.

Αυτή η συγκεκριμένη γηραιά Ήπειρος οφείλει να προηγείται όλων στην υπόθεση της τουρκικής ένταξης. Τα τρικ με τον νόμο για τη μοιχεία που στη συνέχεια τον ανακαλούν ώστε να αποτελέσει ένδειξη καλής θέλησης για τον Γερμανό επίτροπο, δεν πείθουν και δεν τιμούν την Ευρωπαϊκή Δημοκρατική ιστορία. Να πάρει την ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων η Τουρκία όμως από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο η απελευθέρωση του Κούρδου Μαντέλα όπως και των άλλων πολιτικών κρατουμένων. Χέρι με χέρι που λένε. Αλλιώς όχι.

Δεν συμμερίζομαι -για να πάω προς δυσμάς- τους διανοητές που μοιρολογούν, όσο και καλοί να είναι. Η ουσία είναι η πρόταση. Η παραίτηση όσο ο απορριπτισμός είναι βούτυρο στο φιλί των, όπου πολιτικής ή άλλης γης, ταγών της παρακμής. Μπορεί ο Ελληνισμός της Αμερικής να πάρει πολλές και μεγάλες πρωτοβουλίες. Ένα Ελληνικό πανεπιστήμιο στην άλλη του πατρίδα είναι μία από αυτές. Οι σχολές με αντικείμενα τις κλασσικές σπουδές, όπως και τις Βυζαντινές αλλά και την πολιτική γεωοικονομία κρύβουν μέσα τους τεράστια προοπτική.

Όπως και το Ελλαδικό κράτος οφείλει να γίνει Ελληνικό. Και φυσικά Δημοκρατία. Ας μελετηθεί ποιος είναι ο προσφορότερος τρόπος. Δεν φτάνει η επιστολική ψήφος. Ένας λόγος επιπλέον που χρειάζεται να γίνει κάτι πολύ σοβαρό θεσμικό είναι ο πλήρης σχεδόν επελθών εκφυλισμός των εξ Αθηνών επινοημένων θεσμών της ομογένειας. Κατά τη γνώμη μου η αντικατάσταση του ψηφοδελτίου επικρατείας από εκείνο της διασποράς, με ταυτόχρονη γενναία αύξηση των εδρών του, μπορεί να θεμελιώσει εκ νέου τις οργανώσεις του απόδημου Ελληνισμού. Να πετύχει να εκκλησιαστούν. Από αγορά να γίνουν Αγορά. Πέραν άλλωστε αυτών, τα ψηφοδέλτια επικρατείας απεδείχθησαν τι είναι: Προσωπικά ρουσφέτια των δυο επικεφαλής και έτερον ουδέν.

Οι λευκοί των Αθηνών και οι μαύροι της διασποράς και των περιφερειών, δεν είναι Δημοκρατία. Όπως ο οικουμενισμός χωρίς πολιτισμική ίριδα είναι τοπικισμός και εθνικισμός. Μιλώ για γεωπολιτισμική γεφύρωση της Μεσογείου. Την παρουσία του Ελληνισμού, της Ορθοδοξίας στην Αφρική, τον Αφρικανό Πατριάρχη. Ας γίνει την επόμενη φορά. Η ουσία είναι ότι η πρώτη κατάθεση έγινε. Όπως η σημερινή για μια τετραπέρατη Ελλάδα.

_____________

{*} Κείμενο διαλόγου. Με τον ίδιο τίτλο πρόκειται να εκδοθεί η νέα τριλογία του πρώην Βουλευτή. Τα δύο άλλα κείμενα είναι: «Φενακισμός», και «Οι δώδεκα περιφέρειες».

xkipuros@otenet.gr]