Του Διονύση
Ε. Κονταρίνη, 7. Δεκεμβρίου 2003
Με την αποχώρηση των
Γερμανών από την Αθήνα, στις 12
Οκτωβρίου του '44 ουσιαστικά ο πόλεμος
για την Ελλάδα έχει τελειώσει. Ο λαός,
ταλαιπωρημένος αφάνταστα από την
τετράχρονη Κατοχή προσπαθεί να γιάνει
τις πληγές του και να χαράξει τους
δρόμους για μια ειρηνική ζωή,
αγνοώντας τι ετοιμάζουν πίσω από τις
πλάτες του οι πρώην σύμμαχοί του. Οι
σύμμαχοι, που εκμεταλλευόμενοι τα
τραγικά λάθη της Πολιτικής Ηγεσίας
της Αντίστασης, έχουν τώρα "το πάνω
χέρι".
Ένα χρόνο πριν, στο Συνέδριο
του Λιβάνου, η Πολιτική Ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ
υπογράφει μία συμφωνία χωρίς καλά να
γνωρίζει τι έχει υπογράψει.
Ουσιαστικά είχε δώσει την συγκατάθεσή
της για την διάλυση του ΕΛΑΣ. Το ίδιο
τραγικό λάθος θα επαναληφθεί στην
συμφωνία της Καζέρτας. Tα μελλοντικά
σχέδια που είχε στον νου του γιά την
μεταπολεμική Ευρώπη ο πανούργος 'Αγγλος
πρωθυπουργός, Ουΐνστων Τσώρτσιλ,
έβρισκαν τον ΕΛΑΣ εμπόδιο στην
πραγματοποίησή τους. Έπρεπε να τον
εξαλείψει. 'Αλλωστε δεν έπρεπε να
υπάρχει κανένα εμπόδιο στην επιστροφή
του Γεωργίου Β! στον θρόνο της Ελλάδας.
Κάτι που ο δαιμόνιος Τσώρτσιλ το είχε
αναλάβει προσωπικά. Έτσι είχε
σχεδιάσει ότι:
«Πιθανόν να χρειαστεί να
χτυπηθούμε με το ΕΑΜ. Και δεν υπάρχει
λόγος να το αποφύγουμε ούτε να το
φοβόμαστε. Αρκεί να διαλέξουμε το
κατάλληλο έδαφος» Και φυσικά το
κατάλληλο έδαφος ήταν η Αθήνα. Εκεί,
όπου κατά τη γνώμη των 'Αγγλων, οι
άντρες των ελληνικών βουνών θα ήσαν
έξω από τον «κόσμο τους.»
Τα «Δεκεμβριανά», όπως
έχει μείνει να λέγονται τα αιματηρά
γεγονότα που συνέβησαν τον Δεκέμβρη
του '44, ετοιμάστηκαν με όλη την
μαεστρία που διέθετε τότε η αγγλική
διπλωματία. Η ανίδεη σε πολιτικές και
διπλωματικές ίντριγκες Πολιτική
Ηγεσία της Αντίστασης «Σιάντος,
Ιωαννίδης» ήταν επόμενο να μην
μπορέσουν να αποφύγουν τις έντεχνες
παγίδες των 'Αγγλων. Και προχώρησαν
στην ένοπλη αναμέτρηση ενώ θα έπρεπε
να την έχουν αποφύγει. Πως όμως;
Η αποδοχή των όρων του «Εθνικοιύ
Συμβολαίου» που υπογράφτηκε στον
Λίβανο ήταν η βάση γιά όλα όσα είχαν
σχεδιαστεί από τους 'Αγγλους και θα
ακολουθούσαν μετά, χωρίς η ανίδεη από
διπλωματικούς ελιγμούς Πολιτική
Ηγεσία του ΚΚΕ, να μπορέσει να τα
αποφύγει.
Την 18η Οκτωβρίου
φτάνει στην Αθήνα η κυβέρνηση Εθνικής
Ενότητας υπό τον Γεωρ. Παπανδρέου.
Είναι η κυβέρνηση που έφτιαξαν οι 'Αγγλοι
και προσπαθούν να επιβάλουν στην
Ελλάδα. Μέσα στους κόλπους της κλείνει
και έξη εκπροσώπους «των Βουνών» Αλ.
Σβώλος, Αγγ. Αγγελόπουλος, Ηλίας
Τσιριμώκος, Ν. Ασκούτσης, Ιωαν. Ζεύγος
και Μ. Πορφυρογένης. Είναι αυτοί που
έχουν αναλάβει κάποια υπουργεία άνευ
σημασίας εκείνη την στιγμή και τα
οποία οι 'Αγγλοι και ο Παπανδρέου τα
ονόμασαν «παραγωγικά» έτσι για να
ομορφύνουν την απάτη τους. Η κατάσταση
που βρήκε στην Ελλάδα η κυβέρνηση ήταν
χαώδης και εκρηκτική. Η έλλειψη
τροφίμων και λοιπών αγαθών συνέχιζαν
να δημιουργούν στον πληθυσμό συνθήκες
της Κατοχής. Χαρακτηριστικό των όσων
συνάντησε η Κυβέρνηση σαν έφτασε στην
Αθήνα είναι οι σημειώσεις στο
ημερολόγιο του Αμερικανού Πρέσβη στην
Αθήνα, Μακ-Βή στις 29 Οκτωβρίου του 1944.
Γράφει: «Η οικονομία της Ελλάδος
έχει αποσυντεθεί εντελώς. Αν δεν
φτάσουν αμέσως μεγάλες ποσότητες
εφοδίων ο λιμός του 1941-1942 θα μπορούσε
να επαναληφθεί». Όμως για την
κυβέρνηση και τους 'Αγγλους προείχε το
πρόβλημα της εξουσίας. Έτσι αντί για
εφόδια φτάνουν τα πρώτα στρατεύματα
των 'Αγγλων. Σε λίγο θα φτάσει και η ΙΙΙ
Ορεινή Ταξιαρχία. Είναι οι νέοι
Πραιτοριανοί.
Την 5η Νοεμβρίου ο
Παπανδρέου με τον Σκόμπυ, ο οποίος
είχε διοριστεί Διοικητής των
συμμαχικών δυνάμεων στην Ελλάδα,
εκδίδουν μια διαταγή η οποία τότε
θεωρήθηκε ιστορική από μέρους τους. Η
πρώτη παράγραφος αυτής της διαταγής
ανάφερε ότι, «Οι αντάρτικες δυνάμεις
ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ θα διαλυθούν μέχρι της 10ης
Δεκεμβρίου». Για την Εαμική
παράταξη είχε φτάσει η ώρα να πληρώσει
τα πολιτικά σφάλματα που είχε
διαπράξει στο Λίβανο και την Καζέρτα.
Πριν να έλθει η 10η Δεκεμβρίου ο
ΕΛΑΣ από την πολιτική ηγεσία του ΚΚΕ
θα συρθεί στην αυτοκτονία. «...τότε
πληρώναμε τις συνέπειες μιας
ολόκληρης σειράς προηγουμένων λαθών» είχε
πει τον Μάϊο του '50 στην 7η
Ολομέλεια ο Δημ. Παρτσαλίδης.
Το πρωινό της Κυριακής 3ης
του Δεκέμβρη θα χτυπηθεί το
πανελλήνιο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα.
Οι πρώτοι νεκροί θα βάψουν το χώμα της
ιστορικής πλατείας. Πολλά ειπώθηκαν
για το χτύπημα αυτό. Θα έρθει όμως ο
τότε διευθυντής της αστυνομίας 'Αγγελος
Έβερτ και θα πει. «Είχα εντολή από
τους 'Αγγλους να χτυπήσω και εχτύπησα»
Από τη στιγμή εκείνη ο
Ματωμένος Δεκέμβρης αρχίζει να γράφει
την ιστορία του. Ο ΕΛΑΣ επιτίθεται.
Ποιος ΕΛΑΣ όμως; Κείνη την εποχή στην
Αθήνα υπήρχε μόνο το Α' Σώμα Στρατού.
Μια στρατιωτική δύναμη περίπου 6.000
ανδρών για να καλύψει όλη την περιοχή
της Αττικής. Ο οπλισμός τους ήταν του
1912, οι πολεμικές εμπειρίες τους
ελάχιστες και ο ενθουσιασμός του
μεγάλος. Δεν υπήρχε κανένα σχέδιο
επιχειρήσεων. Απλώς η αυτόκλητη
ηγεσία είχε αφεθεί στον αυτοσχεδιασμό.
Απέναντί τους είχαν μια δύναμη 35.000
ανδρών 'Αγγλων και Ελλήνων - με
υπερσύγχρονα όπλα, άρματα μάχης και
αεροπορία. Πως λοιπόν αποφάσισαν να
συγκρουστούν μαζί τους; «Η ηγεσία
του λαϊκού κινήματος δεν ήθελε την
ένοπλη σύγκρουση» θα γράψει λίγο
αργότερα ο Θανάσης Χατζής. «Η νικηφόρα
Επανάσταση που χάθηκε τμ Δ!» Όμως δεν
μπορούσε και με κανέναν τρόπο να την
αποφύγει. Οι καλοστημένες παγίδες της
αγγλικής διπλωματίας ήσαν τόσες
πολλές που μοιραία η αριστερή
παράταξη θα έπεφτε από την μιαν στην
άλλη. Και η μεγαλύτερη ήταν το δόλωμα
του Ζέρβα, που για ανεξήγητους λόγους
υποχρέωσε τον «αρχιστράτηγο» Γ.
Σιάντο, να δεσμεύσει τον μεγαλύτερο
και τον πλέον έμπειρο όγκο του ΕΛΑΣ
στην Ήπειρο, όταν κατά την γνώμη του 'Αρη
Βελουχιώτη «αρκούσαν 2-3 χιλιάδες
στρατιώτες για να πετάξουμε τον Ζέρβα
στη θάλασσα».
Προς τα μέσα του Γενάρη ο
ΕΛΑΣ είχε καταλάβει τα περισσότερα
τμήματα των Αθηνών, το στρατόπεδο
Μακρυγιάννη και είχε εξοντώσει την Χ
του Γρίβα. Το κράτος των Αθηνών, η
γνωστή τότε «Σκομπία» είχε
περιοριστεί σε λίγα τετραγωνικά μέτρα
γύρω από το ξενοδοχείο της Μ.
Βρεταννίας, στην πλατεία Συντάγματος.
Ο Σκόμπυ είχε αρχίσει να σκέφτεται
σοβαρά να αποσυρθεί στο Φάληρο. Ήτανε
η πλέον κατάλληλη στιγμή ο ΕΛΑΣ, από
θέση ισχύος, να καλέσει τους 'Αγγλους
στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Δυστυχώς η ανεκδιήγητη ηγεσία άφησε
την ευκαιρία να φύγει.
Λίγες μέρες αργότερα και
αφού έχει ενισχυθεί, ο Σκόμπυ, θα
βρεθεί σε θέση ισχύος και θα οδηγήσει
τον ΕΛΑΣ στην Βάρκιζα όπου θα
αναγκασθεί να υπογράψει την
επαίσχυντη εκείνη συμφωνία που
οδήγησε χιλιάδες μαχητές στις φυλακές,
στα ξερονήσια και στα εκτελεστικά
αποσπάσματα. Η τραγωδία της Ελλάδας
άρχιζε για να συνεχιστεί για πάρα
πολλά χρόνια και ο απόηχος κείνης της
εποχής να φτάνει μέχρι τις μέρες μας.
Dennis Kontarinis