Metanastis

Πνευματικές εμπειρίες απο την Πόλι
Γράφει ο αρχιμ. Δοσίθεος

Στην Πόλι όλα τελειώσανε. Το λένε πολλοί, το γράφουν, το επαναλαμβάνουν κατά κόρον. Ίσως για να το πιστέψουν και οι ίδιοι. Πράγματι πολλά πράγματα στην Πόλι τέλειωσαν. Τέλειωσε η εμπορική δραστηριότης τών Ρωμηών, τέλειωσαν τα καταστήματα τής μεγάλης Οδού. Τέλειωσαν οι μασκαράτες τών Απόκρεω, τα πακλαχοράνια και τα ζούρ φίξ. Τέλειωσαν πολλά, μά δεν τέλειωσαν όλα. Δεν τέλειωσε η πνευματική ζωή. Και κει που το καντήλι τρεμοσβύνη, ξάφνου κάποιος ρίχνει λάδι, ανεβάζει το φυτίλι και η ταπεινή φλόγα ζωηρεύει και πάλι.

26 Οκτωβρίου στην Πόλι, στα Ταταύλα. Παηγυρίζει ο ναός τού Αγίου Δημητρίου. Χειροτονείται ο διάκονος Δοσίθεος Αναγνωστόπουλος εις πρεσβύτερον. Χειροτονών, κελεύσει Πατριαρχική, ο αρχιερατικώς προϊστάμενος Ταταούλων πανιερώτατος Μητροπολίτης Σασίμων κ. Γεννάδιος. Ο χειροτονούμενος θα ιερουργή στον ναό Ευαγγελιστρίας προπόδων Ταταούλων. Σέ ναό που για χρόνια πολλά εστερείτο ιερέως. Σέ μια περιοχή απ' τις πιο κακόφημες τής Πόλεως. Πορτοφολάδες, μαχαιροβγάλτες, προαγωγοί και κάθε άλλο άνθος τού κακού. Ακόμη και τις καμπάνες τής εκκλησίας έκλεψαν οι αφιλότιμοι.

Και εκεί που φαίνονταν ότι όλα τέλειωσαν, η ζωή ξαναρχίζει. Μέ ένα νέο εφημέριο. Πρεσβύτερον όνομα και πράγμα. Και στο αξίωμα και στην ηλικία. Αυτός, που λέτε, ο Δοσίθεος γεννήθηκε στην Χαλκηδόνα το '41. Φοίτησε στην Αστική της Σχολή και στην Πατριαρχική Μεγάλη τού Γένους Σχολή. Απεφοίτησε το '59. Σπούδασε κατόπιν Βιολογία στην Φυσικομαθηματική Σχολή τού Πανεπιστημίου τής Πόλεως.

Το '65 ήταν πτυχιούχος Βιολόγος. Υπηρέτησε στον Τουρκικό στρατό από το '65 έως το '67, σάν έφεδρος αξιωματικός. Τον Νοέμβριο αυτής τής χρονιάς ενυμφεύθη τήν Κυριακή Αϊβάτογλου από το Πέραν. Τα χρόνια ήσαν δύσκολα και ο διορισμός σέ σχολείο τής μειονότητος αδύνατος. Μόνη λύσις η ξενιτειά. Η Γερμανία. Εκεί σπούδασε έτι πλέον, έγινε ερευνητής, εργάσθηκε στην φαρμακοβιομηχανία. Απέκτησε δέ και δυό κόρες. Επί τριακονταετίαν, '68-'98, ειργάσθη στο τμήμα φαρμακολογικών ερευνών τής Φαρμακευτικής εταιρείας Hoechst, στο Βισμπάντεν. Εδημοσίευσε 17 επιστημονικές μελέτες, ασχολούμενος ταυτοχρόνως μέ τήν ποίησι και τήν λογοτεχνία. Ο κύκλος τής «δουλειάς» έκλεισε. Οι έρευνες έλαβαν τέλος. Ατέλειωτη όμως η νοσταλγία για την Πόλι. Για τήν ιερωσύνη. Η ανάμνησις τού ιερέως παπού του τον ακολουθούσε στά ξένα. Και έτσι μετά το Πάσχα τού 2003 παρουσιάζεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Τού εκφράζει την επιθυμία του να υπηρετήση εις το 'Αγιον Θυσιαστήριον. Ο Πατριάρχης ασμένως αποδέχεται την παράκλησι. Ακολουθεί ο εξής διάλογος «Θά σέ χειροτονήσω, αλλά θα σού αλλάξω το όνομα. Δεν μού πάει το Χρήστος, παπα-Χρήστος». Ο υποψήφιος Χρήστος αντιτείνει: «Έχω διαβάσει για τούς Κινέζους μάρτυρες που γιορτάζουν στις 11 Ιουνίου, ημέρα τής ονομαστικής σας εορτής... (σκοπός του ήτο να αναφερθή στον Κινέζο μάρτυρα ιερέα Μητροφάνη και να ζητήση να ονομασθή Μητροφάνης). Ο διάλογος εκτρέπεται: «Πού τα διάβασες αυτά»; ερωτά ο Πατριάρχης. Σ' ένα βιβλίο που έχει γράψει ένας αρχιμανδρίτης ονόματι Δοσίθεος». «Νάτο το όνομα, λέγει ο Πατριάρχης, Δοσίθεο θά σέ βγάλω». και έτσι ο Χρήστος χειροτονηθείς εις διάκονον μετωνομάσθη εις Δοσίθεον.

Μή νομίση όμως κανείς ότι το όνομα αυτό, το τόσον καλογηρικό, εδόθη προς τιμήν τού συγγραφέως τού και σύροντας τάς γραμμάς ταύτας. Διευκρινίζω: Στά μέσα τού ΙΘ΄ αιώνος υπήρχαν στο 'Αγιον Όρος τρεις Ίμβριοι αυτάδελφοι μοναχοί, οι Βαρθολομαίος, Κύριλλος και Δοσίθεος.

Στις ημέρες μας έγινε ένας Βαρθολομαίος (ο Πατριάρχης), ένας Κύριλλος (ο Ίμβρου και Τενέδου), Ίμβριοι. Έλειπεν ο τρίτος, ο Δοσίθεος. Ευκαιρία λοιπόν. Ο Χρήστος γίνεται Δοσίθεος και έτσι συμπληρούται το κενό. Ο πατήρ Δοσίθεος υπηρετεί και στο Πατριαρχείο. Στο Γραφείο Τύπου. Γραφείο ανύπαρκτο πριν. Και άκρως απαραίτητον. Διευθύνει ο Δοσίθεος και ήχθη εις περιωπήν.

Όλοι χαρήκαμε για τον νέο πρεσβύτερο. 'Αξιος. Είναι μια τρανή απόδειξις ότι δεν τελείωσαν όλα στην Πόλι. Ασχέτως αν κάποις «καλός» Πολίτης κάτοικος Ελλάδος (και υπάρχουν εδώ πολλοί τέτοιοι «καλοί») τον απεκάλεσε τηλεφωνικώς «βλάκα» που πήγε στην Πόλι να γίνη παπάς, ενώ θα μπορούσε να διαπρέψη μέ τις γνώσεις που έχη στην Ελλάδα. Γι' αυτούς τούς «καλούς» η ιερωσύνη είναι για παρακατιανούς, για ευήθεις (βλάκες ήγουν) για τούς «τού βίου ναυαγούς».

Αλλάζω θέμα. Θέλω να γράψω δυό σειρές για μιά από τίς άγνωστες δραστηριότητες τού Οικουμενικού μας Πατριάρχου. Την ίδια μέρα που συνέβησαν εκείνα τα θλιβερά επεισόδια έξω από το Πατριαρχείο, το απόγευμα ο Πατριάρχης μας έκανε κάτι άλλο.

Στο Μακροχώρι υπάρχει ένα ίδρυμα ελπίδος για τα παιδιά τών φαναριών. Για παιδιά χωρίς οικογένεια, ξεχασμένα, για εφήβους μέ σβησμένα όνειρα, για παιδιά που δεν γνώρισαν το χάδι τού πατέρα, τήν στοργή τής μάνας. Για παιδιά που τα ναρκωτικά είναι η μόνη τους φυγή από ένα ανάλγητο και αδιάφορο κόσμο.

Ο εκεί δήμος παρεχώρησε στο ίδρυμα κάποια προκατασκευασμένα οικήματα για να διαιτώνται και να βρίσκουν στέγη μερικά απ' αυτά τά παιδιά.

Έχουν ραμαζάνι τώρα. Θά φάνε το βράδυ, στο iftar. Αυτό το δείπνο το προσφέρει απόψε ο Πατριάρχης. Φθάνουμε λίγο προ τού δείπνου. Η υποδοχή θερμή. Οι υπεύθυνοι ευγενέστατοι. Τα παιδιά-τί παιδιά, έφηβοι, κυκλώνουν τον Πατριάρχη. Τούς ομιλεί. Ενθουσιάζονται. Δεν κατάλαβα τί τούς είπε. Τούς μίλησε στά Τουρκικά και την γλώσσα δεν την γνωρίζω. Διαβάζω όμως τά μάτια τών παιδιών. Ο πρώτος δισταγμός μετεβλήθη άρδην σέ γέλια, σέ χειροκροτήματα, σέ αστεϊσμούς. Έγιναν όλοι ένα. Σέ λίγο έρχεται και η ώρα τού δείπνου. Ο Πατριάρχης ευλογεί την τράπεζα. Τα εδέσματα εκλεκτά. Από σαλάτα μέχρι ντονέρ. Ο Πατριάρχης και η συνοδεία του περιορίζεται στα σαλατικά. Παρασκευή γάρ.

Ένας έφηβος μέ πλησιάζει. Μού ομιλεί μέ σπασμένα αγγλικά. «Είμαι αθίγγανος. Γονείς δεν υπάρχουν για μένα. Δεν ξέρω γιατί ζω. Δεν θέλω να ζω». Δράμα.

Φεύγοντας ένας νεαρός προσφέρει στον Πατριάρχη ένα τόσο δά λουλουδάκι. Μια ασθενική μαργαρίτα που κατά λάθος είχε φυτρώσει στην άκρη τού πεζοδρομίου. Ήταν, όπως αργότερα μού είπε, το καλύτερο δώρο στά ένδεκα χρόνια τής Πατριαρχείας του. Και για την ελαχιστότητά μου η καλύτερή μου εμπειρία από τις ογδόντα πέντε (και βάλε) επισκέψεις μου στην Πόλι..