ΕΛΛΑΔΑ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΥΡΔΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Οι Κούρδοι σήμερα αριθμούν πάνω από 16 εκατ. άτομα στην Τουρκία, από τους οποίους τρία εκατομμύρια μένουν στην Κωνσταντινούπολη, κατοικώντας ολόκληρες κουρδόφωνες συνοικίες. Στο εξωτερικό, ιδίως στη δυτική Ευρώπη, μένουν και εργάζονται πάνω από ένα εκατομμύριο. Έτσι, αποτελούν το 20 με 23%, δηλαδή το 1/5 του συνολικού τουρκικού πληθυσμού. Όμως το βασικό είναι ότι ο ποσοστιαίος αριθμός αυξήσεως του κουρδόφωνου πληθυσμού κυμαίνεται από 3,5 με 4% ετησίως, ενώ ο τουρκόφωνος πληθυσμός βρίσκεται μεταξύ 1,8 και 2,1% ετησίως και αυτό ανάλογα των διαφορετικών περιφερειών της χώρας. Έτσι, το μελλοντικό δημογραφικό ποσοστό του κουρδόφωνου λαού προβλέπεται να φτάσει στα 25-40% του συνολικού τουρκικού πληθυσμού, πράγμα που εξαρτάται από τις κυμάνσεις του ανώτερου ή κατώτερου ποσοστού. Δηλαδή το % ίσαμε πάνω από το 1/3 της Τουρκίας προβλέπεται να αποτελείται από Κουρδόφωνους ή άτομα κουρδικής καταγωγής. Ήδη το 1/3 όλων των γεννήσεων στην Τουρκία είναι σήμερα βρέφη κουρδόφωνων οικογενειών.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το τουρκικό κράτος και το στρατιωτικό κατεστημένο σπεύδουν να τουρκέψουν γλωσσικά τούτο το λαό γιατί όλο τούτο έρχεται σε αντίθεση με την επίσημη Κεμαλική ιδεολογία του ενός μονολιθικού τουρκόφωνου έθνους και λαού. Έτσι η ραγδαία αύξηση του Κουρδικού λαού δημιουργεί καταστάσεις για την αναγνώριση ενός άλλου λαού με τη δική του τη γλωσσική ταυτότητα, που δεν έχει να κάνει τίποτε με την αλταϊκή τουρκική γλώσσα, καθώς και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης «διεθνοτικού» (bί-national) και διγλωσσικού τουρκικού κράτους, κάτι στο οποίο αντιτίθεται το μετακεμαλικό πολιτικο-στρατιωτικό ελίτ. Γι' αυτό το λόγο εντείνουν τις γραφειοκρατικές προσπάθειες τους για την καταπάταξη της κουρδικής γλώσσας, η οποία είναι η ουσία της κουρδικής ταυτότητας και η ύπαρξη της ως έθνος. Ακόμη η κυβέρνηση προτείνει μέτρα να επεκτείνει υποχρεωτικά δύο παραπάνω χρόνια μόρφωση των Κούρδων κοριτσιών. Ο λόγος είναι ότι τα περισσότερα κορίτσια εγκαταλείπουν τα σχολεία χωρίς να κατέχουν καλά τα τούρκικα. Όπως παρουσίασε μια μελέτη επί του ζητήματος, αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που ακόμη κυριαρχούν τα κουρδικά, διότι οι κοπέλες αυτές κατέχουν ανεπαρκείς γνώσεις τουρκικής και έτσι γίνονται ο κύριος μεταδοτικός φορέας της μητρικής τους γλώσσας στα μελλοντικά παιδιά τους, όταν γίνουν μητέρες. Όντως, οι κουρδόφωνες γυναίκες διασώζουν και μεταδίδουν την κουρδική γλώσσα.

Το άλλο βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τουρκικές αρχές είναι το ότι τα κουρδικά είναι μια αυτόχθονη μικρασιάτικη ινδο-ευρωπωϊκή γλώσσα χιλιάδων χρόνων ενός λαού που κατάγεται από τους Μήδους των αρχαίων χρόνων. Έτσι, έρχονται σε ρήξη με την ενωμένη Ευρώπη για τη διατήρηση και εξάπλωση αυτοχθόνων γλωσσών και τις κουλτούρες τους. Εδώ βρίσκεται και η αχίλλεια φτέρνα της τουρκικής ένταξης στην Ενωμένη Ευρώπη, η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων του κουρδικού λαού, της γλώσσας του, της κουλτούρας του, ακόμα και την απαγόρευση κουρδικών επωνύμων και ονομάτων.

Στην ιστορία καταδιωγμένων εθνών η τελευταία και μόνο διαφυγή και καταφύγιο εθνικής ταυτότητας πάντα υφίσταται η γλώσσα. Η νεοελληνική αναγέννηση οφείλονταν στην εκπαιδευτική και γραπτή καλλιέργεια της ελληνικής. Ας θυμηθούμε τις εκπαιδευτικές προσπάθειες της Φιλικής Εταιρίας και τούτου του κρυφού σχολειού. Το ίδιο συνέβη ακόμη και με τους προγενέστερους καταδιωγμένους λαούς, όπως τους Αρμένιους, τους Τσέχους, τους Σέρβους και άλλους.

2. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει με τα διάφορα ελληνικά προϊόντα, όπως ζυμαρικά, σοκολάτες, λάδια και άλλα τρόφιμα. Ακόμη και εγχειρίδια χρήσεως καταναλωτικών προϊόντων, όπως μίξερ, μηχανές κτλ. και ιδίως σε φάρμακα και ιατρικές συνταγές. Στη Γερμανία οι ιατρικές συνταγές είναι υποχρεωτικά γραμμένες στην ισπανική, ιταλική, ελληνική, αραβική και τουρκική γλώσσα. Και όλη αυτή η πολιτική να προωθηθεί και στους άλλους ευρωπαίους εταίρους μας, όπως Γαλλία, Σουηδία, Ολλανδία κλπ. και κυρίως όπου ζει μεγάλος αριθμός Κούρδων. Εδώ μπορεί να περιλαμβάνεται η βοήθεια και η απασχόληση των εκεί Κούρδων. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν και εργάζονται σχεδόν ένα εκατομμύριο Κούρδοι από την Τουρκία, δηλαδή μια μεγάλη καταναλωτική πελατεία.

3. Αναγκαία είναι η ίδρυση, προώθηση και διάδοση μιας ημερήσιας εφημερίδας στην κουρδική «κουρμαντζί» γλώσσα, η οποία θα ευνοήσει και θα συμβάλει στη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για μια σύγχρονη γλωσσική και πολιτισμική αναγέννηση του κουρδικού έθνους. Η εν λόγω εφημερίδα πρέπει να είναι καλής ποιότητας και έγχρωμη, αλλά πρώτα απ' όλα πρέπει να είναι έγκυρη εφημερίδα,

Εδώ προκύπτει και το θέμα της χορήγησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μειονοτικών Γλωσσών, που εδρεύει στις Βρυξέλλες, μπορεί να συμβάλει στη χρηματική χορήγηση, όπως ήδη κάνει σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις στην Ευρώπη. Ακόμη και εφημερίδες, είτε ελληνικές είτε δυτικοευρωπαϊκές, μπορεί να βοηθήσουν με όποιον τρόπο θελήσουν (δηλαδή με κομπιούτερ, δημοσιογραφικό εξοπλισμό, εκπαίδευση, οργάνωση, σελιδοποίηση, σχήμα κτλ.) Ακόμα και με ελεγχόμενες δωρεές και διευκολύνσεις. Τα διάφορα υπουργεία της Δυτικής Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία κλπ.) μπορούν να βοηθήσουν χρηματικά, καθώς και διάφοροι οργανισμοί της ενωμένης Ευρώπης. Το σχήμα να είναι όπως τα «ΝΕΑ» (tabloid) και πολυσέλιδη και να περιέχει ποικιλία. Τα άρθρα μπορεί να αποστέλλονται με το Διαδίκτυο.

Εφ' όσον υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο κουρδόφωνοι στην Ευρώπη θα χρειασθεί η επεξεργασία και εκπόνηση μιας στρατηγικής διανομής στις διάφορες χώρες, καθώς και ο εντοπισμός χώρας όπου μπορεί να εκδοθεί οικονομικά και αποδοτικά. Επιπλέον, για να ανεξαρτοποιηθεί οικονομικώς η εφημερίδα θα πρέπει να μετατραπεί σιγά-σιγά σε εμπορική, δηλαδή οι διαφημίσεις στη διάρκεια ενός χρονικού διαστήματος να καλύπτουν όλο και περισσότερο τα έξοδα. Οι διαφημίσεις να έρχονται από μεγάλες εταιρίες, ντόπιες και διεθνείς και από μικρομεσαίες τοπικές εταιρίες, ακόμα και κρατικές διαφημίσεις και ενημερώσεις από την Ενωμένη Ευρώπη.

4. Η ίδρυση ενός κουρδικού εκδοτικού οίκου για την εκτύπωση κουρδικών βιβλίων (λογοτεχνία, βιβλία γενικού ενδιαφέροντος, εκλαϊκευμένης επιστήμης, πολιτικών επιστημών, τεύχη γεωγραφίας, βιολογίας κλπ, παιδικά βιβλία, ακόμη και κόμικς, λόχου χάριν το Asterix και Οbelix ενάντια των Ρωμαίων στα κουρδικά, κάτι εύκολα μεταφράσιμου. Εκτύπωση εκπαιδευτικού υλικού για τα σχολεία και για αυτομάθηση. Μεταφράσεις κορυφαίων ευρωπαίων συγγραφέων. Ελλήνων και μη, όπως Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Ρουσώ κλπ.

6. Στην Αρμενία και στη Ρωσία υπάρχουν μισό εκατομμύριο Κούρδοι. Οι Κούρδοι αυτοί έχουν ένα σημαντικό αριθμό δημοσιογράφων, λογοτεχνών, δασκάλων. Με άλλα λόγια μια αρκετά εκτεταμένη διανόηση, η οποία είχε συμβάλει επί της σοβιετικής περιόδου στην έκδοση, μετάφραση κουρδόφωνων προγραμμάτων εκπαιδευτικού και πνευματικού τύπου. Ένας βασικός παράγοντας είναι ότι τούτοι κατέχουν τη γραπτή κουρδική γλώσσα, κάτι που λείπει στους Κούρδους της Τουρκίας, λόγω της απαγόρευσης της διδασκαλίας στα κουρδικά. Επιπλέον, μιλούν την ίδια διάλεκτο, την Κουρμαντζί.

7. Αυτοί σήμερα βρίσκονται άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι σε εργασίες, στις οποίες δεν είναι ειδικευμένοι. Όπως ξέρομε, οι μισθοί στην Αρμενία και στη Ρωσία είναι τρομερά χαμηλοί, και έτσι η απασχόληση τους σ' αυτό το πρόγραμμα θα είναι ωφέλιμη και σ' αυτούς οικονομικά και για τον εκδοτικό οίκο, εφόσον οι μεταφράσεις και η έκδοση βιβλίων θα είναι πολύ χαμηλού κόστους σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη.

 8. Έτσι η δημιουργία, διάδοση και άνθιση κουρδικών τακτικών εντύπων σε πολλαπλά κλιμάκια, όπως περιοδικά όλων των ειδών (γυναικεία, παιδικά, μαγειρικά, κόμικς κλπ.) καθώς και τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας θα παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στην αποτροπή της αφομοίωσης και γλωσσικού αφανισμού του κουρδικού λαού δια μέσου της υιοθέτησής του της τουρκικής γλώσσας ως μητρική ή πρωτίστως καλλιεργούμενης γλώσσας.

9. Η παραχώρηση χρήσης στούντιο τηλεόρασης και κινηματογράφου για τη μεταγλώττιση ξένων, κυρίως ευρωπαϊκών ντοκουμεντέρ (ιδίως εκπαιδευτικού τύπου και κινούμενα σχέδια (cartoon) σε βιντεοκασέτες. Ακόμη βιντεοκασέτες γύρω από την ιστορία, γεωγραφία, ήθη και έθιμα, λαογραφία του κουρδικού λαού και μαγνητοταινίες σε κασετόφωνα από έργα και βιβλία. Όλα αυτά είναι εύκολα πραγματοποιήσιμα και χαμηλού κόστους με τη βοήθεια επιχορήγησης της Ενωμένης Ευρώπης. Η ηλεκτρονική και προφορική μαζική επικοινωνία θα αποτελέσει σημαντικό και πρωτεύοντα παράγοντα στην αναζωογόνηση και διατήρηση της κουρδικής γλώσσας, διότι η συντριπτική πλειονότητα δεν διαβάζει ακόμη και οι βιντεοκασέτες μπορούν εύκολα να εισαχθούν στην Τουρκία.

10. Με τη βοήθεια της Επιτροπής Μειονοτικών Γλωσσών να ιδρυθούν προγράμματα για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού των Κούρδων στη μητρική τους γλώσσα. Να δημιουργηθεί δίκτυο κέντρων μάθησης (ανάγνωσης και γραφής) των τόσων εκατοντάδων χιλιάδων Κούρδων στην Ευρώπη.

11. Την εγκαθίδρυση της κουρδικής ως μίας από τις ξένες γλώσσες στα σχολεία της ενωμένης Ευρώπης, ιδίως σ'αυτά υπου φοιτούν παιδιά κουρδικής καταγωγής σε μεγάλο αριθμό (όπως στη Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία κλπ.). Να χρησιμοποιηθεί η κουρδική ως ένα από τα μαθήματα του απολυτηρίου Γυμνασίου και Λυκείου στις ανωτέρω χώρες

12. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο να υιοθετήσει νομοθεσία για την υποστήριξη και προστασία της κουρδικής γλώσσας υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμών της ως καταδιωγμένης «ευρωπαϊκής» γλώσσας, να ενθαρρύνει και να παροτρύνει τα μέλη της Ένωσης να λάβουν μέτρα επιχορήγησης προγραμμάτων για την παραπέρα προώθηση και αναζωογόνηση της κουρδικής γλώσσας, όπου ζουν και εργάζονται Κούρδοι. Η καθιέρωση της κουρδικής ως «ευρωπαϊκής» μειονοτικής γλώσσας.

13. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μειονοτικών Γλωσσών να ενεργοποιηθεί για την επιχορήγηση και επεξεργασία πρακτικών μέτρων και προγραμμάτων για την Κουρδική γλώσσα καθώς και πρακτική υποστήριξη Ακαδημίας Κουρδικής Γλώσσας για την επίλυση διαφόρων ορθογραφικών, ορολογικών και γραπτών προβλημάτων που αφορούν τη γλώσσα.

14. Επιστράτευση της βοήθειας της Αρμενίας όπου ζει μεγάλος αριθμός μορφωμένων Κούρδων με εκπαιδευτική πείρα και πνευματική εμπειρογνωμοσύνη καθώς και τη συμβολή της Κύπρου είναι εξίσου σημαντικής σημασίας.

Έτσι λοιπόν η Ελλάδα, ο παγκόσμιος ελληνισμός, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου, οι βουλευτές του ελληνικού και ευρωπαϊκού κοινοβουλίου όλων των παρατάξεων καθώς και ιδιώτες και ιδρύματα (δημόσια και μη) πρέπει να δείξουν στους εταίρους τους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι υποστηρίζουν με πολιτισμένο τρόπο και στην πράξη δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να χαράξουν οι υπόλοιποι εταίροι της Ηνωμένης Ευρώπης για το κουρδικό ζήτημα, το οποίο είναι εν βάθει και εν ουσία ζήτημα γλωσσικής ταυτότητας και επιβίωσης.

Ιδού πώς μπορούν να πράττουν οι απόγονοι του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και των αρχών του. Ιδού μια πολιτισμένη και πεφωτισμένη πολιτική υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατά της γλωσσοκτονίας, διότι η υποστήριξη της κουρδικής γλώσσας, η αναγέννηση και άνθιση της, είναι η πεμπτουσία της κουρδικής ταυτότητας, όπως η ελληνική γλώσσα είναι του ελληνικού έθνους.

Απρίλης 2002

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
Ph. D. Candidate
Political Science
Mcgill University